«یسنا»

«یسنا» (اوستایی، ستایش، پرستش) ، یکی از بخشهای اوستاست. از 72 باب، که آنها را به اصطلاح اوستایی و در تاجیکی «ها»، «هات» می‌گویند،   عبارت است. در بابهای 1-8-ام یه. دواها، نیایشها، پارچه‌های ستایشی در بارة اهوره‌ مزدا و یاوران و (امشسپندان) ، فرشتگان زردشتیه (سروش و دیگ .) آمده‌اند. بابهای 9-11 به ستایش هامه آیدند و از جهت مضمون و مندرجه به «یشتها» قرابت دارند. در باب 12 قانون و قاعده‌های زردشتیه تعیین گردیده، سه معیار اساسی آن-«پندار نیک»، «گفتارن نیک»، «کردار نیک» ستوده شده‌اند. بابهای بعدینه (13-27) نیز دوا و نیایشهای گوناگون را، که زردشتیان هنگام نماز می‌خواندند، در بر می‌گیرند. از هات 28 «گاتها» شروع می‌شوند. بابهای 35-41 «یسنا-خپتنخیتی» (هفت باب «یسنا») نام داشته، از جهت مضمون و مطالب به «گاتها» نزدیکند. باب 42 همچنین به «گاتها» مانند است. در بابهای آخرین «یه.» (52، 54-72) دوا و نیایشها در بارة سروش (56-57) ، آتش (62) ، اردویسوره انادیته (63-69) و غ. فراهم آمده‌اند. بعضی بابهای این قسم «یه.» تکرار بابهای اوّل‌اند.

«یه.» را هنگام نماز و اجرای دیگر مراسمهای زردشتیه دو موبد (ذات و راسپی) با نوبت و به بندها جدا کرده می‌خواندند. اکثر مطالب «یه.» دینی، ستایش ایزدان و فرشتگان است، ولی برابر این بابهای 9-ا، 12 و غ. از جهت مضمون و مندرجه، مخصوصاً در بر گرفتن اسطوره‌های قدیم، داستان و روایتها، بعضی معلومات اتنوگرافی و غ. اهمیت کلان دارند.

«یه.» برابر بخشهای دیگ. اوستا مورد تهدید و بررسی قرار گرفته، به زبانهای اروپایی، سنسکریت، گودجراتج و غ. ترجمه شده است. ترجمه و تفسیر آن را به زبان فارسی پُر داوود انجام دادaست.

 م، دلاوراف.