بولفزل میکالی

بولفزل میکالی ابید‌الله ابن احمد ابن علی‌ (سال تولد نا­معلم-وفات 28. 4. 1045) ، دانشمند، ادیب و شاعر عرب، یکی از نماینده-گانّ آل میکال (خاندان معروف تاجیک، که در عصرهای 9-11 مقام و نفوذ داشتند). در نیشاپور و بو­خا را و مکّه از دانشندان بزرگ دورش علم حدیث آموخت و چون محدث توانا به کمال ر­سید. مخفیل درس حدیث تأسیس داد، که تا آخر عمرش برپا بود.

در سرچشمه‌های ادبی و تاریخ (آثار سالیبی، اتبی، باخرزی و دیگر) ابولفزل میکالی چون سخنور توانا در نثر و نظم ستایش شده‌اسگ. به دیوان داشتنش اشاره‌ شده است، ولی آن تا زمان ما نرسیده است. مجموع اشعار از سرچشمه‌ها چمع آورده شدة ابولفزل میکالی (در شهر لییپسیگ گیرم­نیه سال 1908 به طبع رسیده است) در اکثر نوعهای شعر دست داشتن او را تصدیق می‌کنند.

موزوی اشعارش عشق، توصیف طبیعت (گلهای ریهان، لاله، نرگس، بنفشه، دمیدن صبح، برف روی برگ درختان، شراب، اسپ و غیره) ، اخوانیات، مرثیه‌ها، پند و حکمت و عرفان (دینی) می‌باشد. بیشتر از صنعتهای بدیعی تشبیه و استعاره استفاده کرده است.

به قلم ابولفزل میکالی  اینچنین اثرهای منثور «مخزن-ال-بلاغه» (مجموعة نامها و رقعات به بعضی اشخاص و پاسخ آنها) ، «فضایل-ال-ملوک» (اثر تاریخی) ، «شرح و حماست ابوتمّام» (شرح اشعار ابوتم­مام) ، «شرح دیوان متنبّی»، «کتاب-ال-مونتهیل» (منتخبی از نظم و نثر عرب از دورة جاهلیه تا عصر 10؛ نسخه‌هایش در ترکیه و ان­گلیه موجودند) تعلق دارند.

دبیات: دانشنامة سامانیان، جلد 1، xوجند، 2009. ن. زاهداو.