لیتوه

134 Views

لیتوه (lietuva) ، -جمهورییست، که مساحتش 65، 2 هزار کیلومتر مربّع. اهالی‌اش 2، 8 میلیون نفر (2017 س). در شرق اتّحاد اروپا جایگیر می‌باشد و در ساحل بهر بلتیکه واقع است. در شمال با لتویه، در شمال و جنوب با بیلاروسیه، در جنوب و غرب با پالشه و ولایت کلینینگرد روسّیه هم‌سرحد است. از غرب آن را بهر بلتیکه احاطه کرده است. به 44 ریان مأموری تقسیم شده، 92 شهر و 22 جماعتها دارد. پایتختش-ش. ویلنیوس (450 هزار نفر اهالی‌اش). لیتوه دولت دموکراتی از سال 1991 می‌باشد.

رسم شهر ویلنیوس-پایتخت لیتو

‌طبیعت. مساهت لیتوه در قسم غربی هموارن اوراپة شرقی واقع است. پستخمی پریماریل قد-قد ساحل بهر بلتیکه طول کشیده است. بلندی جیمیت تپّه‌دار (نقطة بلندی 234 متر) از شرقتر آن cap شده، نشیبی شرقی‌اش با پستخمی لیتوة میانه، که قسم مرکزی مساحت. ریسپوبلیکه را اشغال کرده است، پیوست می‌شود. قسم جنوب و شهر مساحت لیتوه را تیپلیی بلتیکه (بلندی 284 متر) اشغال نموده است. ریلیف ریسپوبلیکه اساساً در پلییستاتسین از مارینه و تهشینهای پیریخی تشکیل یافته است. اقلیمش بهری و کانتینینتی. حرارت میانة سالانه 6° س. ، هرارارت میانة ماه ژانویهی-4، 8° س، ژوئیه 1/2 درجه س. بارشات سالانه 630 میلیمیتر است. لیتوه در منطقة زمینهای سیرنم واقع است. لیتوه 800 دریا و 2514 کول دارد. از آب‌انبارهای صنعی کلانترینش کونس (6 350 هکتار). از ثروتهای زیرزمینی تارف، مصالح بناکاری (انگیدریت، دالامیت، گل، شغل، per و غ .) اهمیت صناعتی دارند.

پرزیدنت لیتوه (گریبوسکیتی دلیه). از سال 2009.

در حدود لیتوه زمینهای خاکستری بیشترند. عالم نباتاتش مثل منطقة بیشه‌های آمیخته است. 26، 4%-ک تمام تیرّ-را بیشه (قرغه‌ای-41، 7%، ارچه-19، 7%، توس-17، 5%) و 7، 6%-را مرغزارها اشغال کرده‌اند. عالم هیواناتش به منطقة پلیارکتیکی غربی مانند است.

هالی. قیسم زیاد اهالی-لیتوانیها (80%) ، اینچنین روسها (8، 9%) ، پالیکها (7، 3%) ، بیلاروسها (1، 7%) ، یهودیها و ملّتهای دیگر زندگی می‌کنند. اهالی شهر 61%. زیچی میانة اهالی در 1 کم. مربّع 48 نفر است. شهرهای کلانترین (به حسابن هزار نفر): ویلنیوس (451) ، کونس (350) ، کلیپیده (160) ، شیولیی (102) ، پنیویجیس (100).

اچیرک تاریخی. ینسان در مساحت. حاضرة لیتوه هنوز در هزاره‌های 9-3 تا میلاد مسکن شده بود. از آخر هزارة 3 تا میلاد در تمام مساحت. لیتوه اجدادان قبیله‌های ساکن ساحل بلتیکه، که با چارواداری و زراعت مشغول بودند، ساکن شدند. محلهای مقیمی در عصر برنجی (16-6 تا میلاد) به وجود آمدند. زراعت در اوّلهای میلاد کسب و کار اساسی اهالی گردید. در عصرهای اوّل ملادی در مساحت. لیتوه قبیله‌های کلان و جماعههای قبیلوی-جیمیتها، اوکشتیتها، یتویگها تشکّل یافتند. عصرهای 5-6 مناسبتهای اولادی به آبشینگی تبدل یافت و در داخل آبشینه‌ها تفاوتهای صنفی به عمل آمد. در عصرهای 9-12 مناسبتهای فئودالی تشکّل یافته، اتّحادیه‌های مساحت دولتمانند پیدا شدند و شکل‌گیری خلقیت لیتوانیها آغاز یافت. لیتوه و لیتوانیها بار اوّل در مأخذهای خطّی سال 1009 وامیخورد. تقریباً سال 1236 کنیز میندوگس زمینهای لیتوه را به دولت فئودالی متّحد کرد. این دولت تا سال 1795 کنیزی کبیر لیتوه نامیده می‌شد. عصرهای 14-15 به هیت آن تمام زمینهای بیلاروسّیه، قسم زیاد اکراینه و قسمی از زمینهای روس داخل می‌شدند. در عهد کنیز الگیردس (1345-77) و ویتوتس (1392-1430) به لیتوه زمینهای بین دنیپر و دنیستر تا بهر سیاه اینچنین سمالینسک، ویزمه و ولایت بالاآب آکه همراه شدند، کنیزی کبیر لیتوه (kkل) از ابتدای موجودیّت خود بر ضدتجاووز فئودالهای نیمیس که عصر 13 در پریبلتیکه آردین لوان و آردین تیوتان را تأسیس کرده، با بهانة جاری نمودن دین نثرایی زمینهای بلتیکه را زیر تصرّف خود درآوردنی بودند. مبارزه برد. تیوتانها را فئودالهای اوراپة غربی و پپة ریم دستگیری کردند. لیتوه در مبارزة ضد تیوتانها از مملکتهای اسلاوینی همسایه اتّفاقچی می‌جست) سال 1385 کّل با پالشه اتّفاق بست و دین کتالیکی را چون دین دولتی قبول کرد (1387 و 1413).

قووهایه متّحدة پالشییو کّل سال 1410 در محاربة گریونولد به آردین تیوتان ضربة سخت زدند، ولی قسمی از زمینهای لیتوه در اختیار مستملکداران نیمیس ماند. ترقّیات نامنتظم اجتماعی و اقتصادی، از جهت ایتنیکی یک رنگ نبودن اهالی باعث نسبتاً سست شدن کّل گردید. این سستی مخصوصاً در جنگهای لیتوه با دولت نوبنیاد مرکزانیدشدة روس برای زمینهای اسلاوینها براعلا ظاهر گردید. منفعتهای صنفی فئودالهای لیتوه به صلح لیوبلین سال 1569 آورده رساند، که موافق آن لیتوه و پالشه به یک دولت-ریچ پاسپالیته متّحد گشتند. کّل مساحت. ، مالی، قشون و راهبریّت حربی، مأموریت، سود و دیگر اداره و مؤسسه‌های دولتی را نگاه داشته باشد هم، استقلالییتش خیلی محدود شد. به توفیل اصلاحات زمین عصر 16 زمینداری برشینگی و کریپاستنایشوی دهقانان به کلّی واقعی گردید. ستتوتهای (قرارهای) سالهای 1529، 1566، 1588-ا کّل زمینداری شرطی و میراثی را برابر کردند. عصرهای 14-16 هنرمندی (استحصال سفالات، آیینه، کاغذ، اینچنین مصنوعات زرگری) ، سودا، مدنیت و صنعت خلق لیتوه خیلی رواج یافت. قصرهای کلان محتشم ویلنیوس، ترکه‌ای، کونس ساخته شدند.

ریچ پاسپالیته در نتیجة جنگهای میانة عصر 17 با شویتسیه و مسکو به تنزول خواجگی و سیاسی رو آورد. در داخل دولت بین گروههای علی‌حدة فئودالها مبارزه می‌رفت. دولتهای همسایه-روسیه، پروسّیه و اوستریه از این استفاده برده، ریچ پاسپالیته را بین خود تقسیم کردند (س. 1772، 1793 و پرّه 1795-بعد پخش شدن شورش آزادی‌خواهی پالشه با راهبری ت. کاستیوشکا). قسم زیاد لیتوه (غیر از زمینهای ساحل چپ دریای نیمونس تا سال 1815) سال 1795 به روسیه همراه شده، تا جنگ یکم جهانی عصر حکمرانی آن ماند. به روسیه همراهشوی لیتوه به ترقّیات مناسبتهای کاپیتالیستی مساعدت کرد. لیتوه به بازار عمومیراسّیه کشیده شد. مستحکم شدن روابط خلقهای روس و لیتوایی برای به حرکت روالوتسیانین روسیه همراه شدن محنتکشان لیتوه یاری رساند. ظلم کریپاستنایی، سیاست ارتجاعی حکومتداران پادشاهی، پایمال کردن حقوقهای عادّیترین خلقها (از جمله خلق لیتوه) سالهای 1831 و 1863 به شورشهای ضد حکومت پادشاهی آورده رساندند.

بعد بیکار کرده شدن حقوق کریپاستنایی (1861) ترقّیات کاپیتالیزم و تشکّل ملّت لیتوایی با بالاروی حرکت ملّی و آزادی‌خواهی پیوسته جریان یافت. سالهای 80-م در لیتوه مارکسیزم پهن شد، سالهای 90-م حرکت عاموی کارگران رواج یافته، تشکیلاتهای سوسیال-دموکراتی لیتوه تشکیل یافته، به دو جریان: روالوتسیانی مارکسیستی و اپورتونیستی جدا شد. کارپرتایهای عاموی سیاسی آگوست. ، اکتبر. ، دسامبر 1905 و تییاری به شورش یراقناک دسامبر 1905 در لیتوه از واقعه‌های اساسی روالوتسیة 1905-07 بودند. سال 1915 قشونهای ژرمنیه قریب تمام مساحت لیتوpo اشغال نمودند، 300 000 نفر اهالی به ریانهای دوردست روسیه ایوکوتسیه کرده شد.

خریتة لیتو 

ریوالیوتیه اکتبر 1917 برای خلق لیتوه پیرسپیکتیوه‌های آزادی اجتماعی و ملّی را موهییا نمود. زیر تأثیر واقعه‌های انقلابی روسیه، که در آنها کارگران لیتوانی در روسیه بوده هم اشتراک داشتند. در لیتوه مبارزة ضد استیلاگران نیمیس و برجوزیه اوج گرفت.

سنة 16 دسامبر 1918 در لیتوه حاکمیت ساویتی اعلان شد، که به آن یکی از اساس‌گذاران پرتیة کمونیستی لیتوه (پکل) و. میسکیویچیوس-کپسوکس راهبری کرد. 22 دسامبر 1918 سکخ روسیه ساویتی دیکریتی امضا نمودن و. ا. لنین را در خصوص اعتراف استقلالیّت رسّ لیتوه تصدیق کرد. دسامبر 1918-ژانویه 1919 در قسم زیاد مساحت. لیتوه حاکمیت ساویتی برپا شد. امّا برجوزیة لیتوه با یاری قوّه‌های عکسولینقیدلابی اوراپة غربی حاکمیت ساویتی را در لیتوه برهم داد و سال 1919 دیکتتورة خود را برقرار کرد. اقتصادیات و سیاست لیتوه در سالهای حاکمیت برجوزی (1919-40) تابع مملکتهای کاپیتالیستی غرب بود. اقتصادیاتش کارکتر اگرری داشت، صناعتش سست ترقّی می‌کرد. سال 1920 پالشه ویلنیوس و کشور ویلنیوس را ضبط کرد، موقتاً کونس پایتخت لیتوه شد. سال 1923 ش. کلیپیده و ولایت کلیپیده به لیتوه همراه گردید. بعدتر، سال 1939 ژرمنیة گیتلیر این سرزمین را باز ضبط کرد. امّا سال 1939 ارمیة سرخ شهر و کشور ویلنیوس را آزاد کرده به لیتوه برگرداند. ژوئن 1940 دیکته-تورای برجوزیه سرنگون و در لیتوه حاکمیت ساویتی برقرار کرده شد. سنة 3 آگوست 1940 ساویت عالی ا.ج.ش.س. خواهش سیبم خلقی لیتوه را به نظر گرفته، آن را به هیت اتّفاق ریسپوبلیکه‌های ساویتی سوسیالیستی قبول کرد. خلق لیتوه یکجایه با تمام خلقهای دیگر ساویتی به مقابل فاشیستان استیلاگر قهرمانانه مبارزه برد.

در دورة بعد جنگ با یاری برادرانة ریسپوبلیکه‌های برادر ساویتی در لیتوه عاقبتهای دخشتنگیز جنگ و استیلای فاشیستان برهم داده شدند.