موفید بلخی  (سال تولد نامعلوم-وفات 1680/81، مولتان) ، شاعر تاجیک. دورة کودکی و تحصیل ابتدای‌اش در بلخ گذشته است. پس از ختم تحصیل رسمی به سمرقند آمده، مدّت زیادی در این شهر استقامت کرده است. ولی از دولتمندان سمرقند ضدیت، خصومت و عداوت دیده، در حق آنها هجویه‌ها نوشته باز …

متّصلی و منفصلی (از عربی متّصل و-جداشده) ، کتگوریهای فلسفیند، که ساخت متیریه و رفت انکشاف آن را توصیف می‌کنند. متّصلی در یگانگی، علاقه‌مندی و وابستگی متقابل عنصرهای این یا آن سیستمه ظاهر می‌شود. در جریان انکشاف متّصلی امکانیّت از یک حالت به حالت دیگر گذشتن ابژکت را نشان می‌دهد. …

موخین میخائیل میترافناویچ (تولد 8. 11. 1915، ستنسیة اسیلکو-ل راه آهن آمسک) ، رسّام تئاتر. رسّام خلقی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیست تاجیکستان (1974) ، هادیم خذمت‌نشان‌دادة صنعت ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی  تاجیکیسان (1957) ، اعضای ار اتّفاق ریسپوبلیکه‌های ساویتی سوسیالیستی ا.ج.ش.س. (1975). بعد ختم آموزشگاه رسّامنی سمرقند (1935-41) در آن جا همچون …

موخمّس (apبی-پنجگانه، پنجتایی) ، یک نوع مسمّط، که در بند آن از پنج مصرع عبارت است. مخمّس قافییبندی‌اش به شکل ه‌اه‌اه، بّبّه و غیره در ادبیات کلاسیکی فارس-تاجیک معمول بود. مخمّس اساساً دو نوع دارد: 1) شعر هر بندش پنج‌مصرعی، که از طرف یک شاعر گفته شده است؛ 2) شعری، …

متّصل (عربی-اتّصالیافته، وصل‌شده، پیوست) ، 1) آوازهای موسیقی پی هم آمده و به هم پیوندشده را متّصل می‌نامند. در نا-طی موسیقی حاضره‌زمان این گونه آوازها با عبارة «لیگه* یا خود علامت «1—*» افاده می‌شوند. 2) دو آواه در یک وقت سدا‌دهنده. ه. نظاماو.

موخلّد گرگانی بوشریف احمد ابن علی‌ (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 11 فارس-تاجیک. در «لباب-ال-ال باب» عوفی، «ترجمان-ال-بلاغه» رادویانی، «لغت فُرس» اسدی طوسی و «چهار مقاله» نظامی اروزی سمرقندی دایر به این شاعر معلومات مختصری آمده، پارچه‌های شعری از ایجادیاتش به طور نمونه ثبت گردیده است. عاید …

موخلیس ملّاموسای بدخشانی (سال تولد نامعلوم-وفات 1891، بخارا) ، شاعر عصر 19 تاجیک. مخلص در قریة راغ بدخشان تولد یافته، برای تحصیل به بخارا رفته است. از اشعارش برمی‌آید، که در تنگدستی و ناداری عمر به cap برده است. مخلص از خود دیوانی میراث گذاشته است، که در آن غزلها، …

موفتی (عربی-فتوا‌دهنده، حکمبرار) ، 1) روحانی عالی‌منصب در مملکتهای شرق مسلمانی؛ 2) شخصیست، که پیش از حکم قاضی در بارة روا و جایز بودن این و یا آن حکم از روی شریعت فتوا می‌دهد. در امارت بخارا به وظیفة مفتی آدمانی تعیین می‌شدند، که حدیثر را نغز دانند. عادتاً مفتی …

موفتخوری، صفت منفی اخلاق بوده، از حساب دیگران زندگی به cap بردن و نفرت و بی‌اعتنایی نسبت به محنت فایده‌ناک جمعیّتی داشتن را افاده می‌کند. مفت‌خوری حادثة اجتماعی بوده، اساس آن را موجودیّت مالکیّت خصوصی و صنفهای استثمارگر تشکیل می‌دهند. در عالم سرمایه اقلیّت بایگری جمعیّتی را در دست خود …

موفتی بخارایی ابوعبدالله محمّد ابن اسماعیل (810، بخارا-870، نزدیکی سمرقند) ، فقیه و الهیات‌شناس تاجیک، اوّلین جامع و تنظیمکنندة حدیثها، مصنّف مجموعة «ال-جامع-اس-صحیح* («اس-صحیح»). در جوانی‌اش به مکّه سفر کرده، به جمع‌آوری حدیثها مشغول شد، بعد با مقصد جمع آوردن حدیثها به مملکتهای عرب، ایران و آسیای میانه سفر کرد. …