ТАРОКУМИ СИТОРАХО

ТАРОКУМИ СИТОРАХО (араби чамъ шудан), як гурух ситорахоеро гуянд, ки байни худ бо куввахои чозиба алокаманд буда, якчоя пайдо шудаанд ва аз чихати таркиби химиявиашон ба хам монанданд. Одатан зичии ситорахо дар маркази тарокуми ситорахо зиёд буда, ба кадри дуршави аз он кам мешавад.
Тарокуми ситорахо манзума (курави) ва мансура (пароканда) мешаванд. Маъмулан тарокуми ситорахои пароканда даххо ва садхо, баъзан хазорхо, тарокуми ситорахои курави даххо ва садхо хазор ситора доранд. тарокуми ситорахои манзума дар бурчхои Чоси, Кавс ва гайра, тарокуми ситорахои мансура дар бурчхои Савр, Саратон ва гайра мушохида мешаванд.

Алхол такрибан 130 тарокуми ситорахои манзума кашф шудааст, ки консентрацняи онхо ба суи маркази Галактика торафт зиёд мешавад. Аксари онхо манбаъхои пуркуввати шуоъхои рентгенианд. Тарокуми ситорахои манзума аз Офтоб дар масофаи аз 1 то 50 хазор пс чойгиранд.
Тарокуми ситорахои мансура нисбатан сершумор буда, то хол зиёда аз 1000-тон онхо кашф шудааст.
Ба тарокуми ситорахои мансура маха тарокуми ситорахои харакаткунанда мансубанд, ки онхо ба Офтоб нисбатан наздик буда, аз руи харакати хоси ситорахояшон ошкор карда мешаванд, самти харакати ситорахо таврест, ки ба назари мушохид, гуё аз як нукта мебарояд. Дар асл бошад, хамаи ситорахои тарокум бо суръати якхела ба хам параллел харакат мекунанд.
В. А. Амбарсумян муайян намуд, км ситорахои тарокуми ситорахои мансура бо суръати на он кадар калон (0,5 км/ сон) хорич мешаваяд. Баъзан ситорахои тарокум, кн тахти таъсири чозибаи ситорахои дигар мебошанд, суръатхои иловаги гирифта, аа тарокум баромада мераванд. Ин чараён хеле суст давом мекунад ва бо вучуди ин дар давоми кариб 10 млрд сол тарокуми ситорахо пурра пароканда шуда метавонад.
Синни тарокуми ситорахои мансура ба 1010 сол, синни тарокуми ситорахои манзума бошад, ба 1012—1013 сол мерасад. В. А. Амбарсумян як навъи дигари мачмуи ситорахоро кашф намуд, ки он бо номи ассосиасияхои сигораги маъмул аст. Д. Саидов.