СУРЪАТИ РУШНОИ

СУРЪАТИ РУШНОИ (суръати нур) дар фазои холи (дар вакуум) с, суръати пахншавии мавчхои электромагнити (аз чумла нур)-ро гуянд. Суръати рушнои яке аз собитахои асосии физикаи муосир буда, хадди охирини суръати пахншавии хама гуна таъсироти физики дониста мешавад (нигаред Назарияи нисбият). Дар шароити мукаррари бо Суръати рушнои ягон сигнал пахн шуда наметавонад. Сигналхоро факат дар вакуум бо Суръати рушнои пахн намудан мумкин. Суръати рушнои дар мухит (с’) гуфта, одатан суръати пахншавии афканишоти оптики (рушнои) -ро мефахманд: с’ ба нишондихандаи шикасти мухит n вобаста буда, мувофики киматхои басомадхон афканишот () киматхои гуногунро мегирад:

с'() = с/n().

Дар мухит Суръати рушнои ба басомади (дарозии мавч)-и нур вобаста асг.

Суръати рушнои ду навъ мешавад: фазави  v=c/n²   n — нишондихандаи шикастинур) ва гурухи (суръати пахншавии энергия дар мавчи квазимонохромати).

Суръати рушноиро бори аввал астрономи данияги О. К. Рёмер соли 1676 дар асоси тагирёбии фосилаи вакти байни гирифтхои радифи Муштари — муайян карда буд (с=300870±2700 мм/сон). Кимати хозираи (1985) Суръати рушнои чунин аст: с=299 792 458±1,2м/с.