САЛАВАТ ЮЛАЕВ

САЛАВАТ ЮЛАЕВ (16. 6. 1752, дехаи Текеево, хозира райони Салавати РАСС Бошк.—8. 10. 1800, бандари Рогервики Балтика, хозира шахри Палдиски РСС Эст.), кахрамони халки бошкирд, хамсафи Е. И. Пугачёв, шоири бахсхагуй. Октябри 1773 уро бо отряди стерлитамакхо ба мудобили Пугачёв сафарбар карданд, аммо Салават Юлаев ба тарафи шуришгарон гузашт. Пугачёв ба Салават Юлаев унвони полковникиро дод. Охири ноябри 1773 у ба Шимолу Шарки Бошкирдистои рафта отряди 10 хазор нафара чамъ кард ва хамрохи шуришгарои дар районхои Красиоуфимск на Кунгур бо муваффакият чангид. Охири май ва июни 1774 хамрохи Пугачёв амал мекард. Пугачёв ба Салават Юлаев барои лашкаркаши мохир буданаш унвони бригадирро дод. Баъди шикасти шуриш ва хабси Пугачёв хам у муборизаро давом дод. 24 ноябри 1774 дар надикии дехаи Медяш асир афтод. Уро аввал ба Уфа ва баъд ба Москва фиристоданд. Сентябри 1775 хамрохи падараш уро камчинкори кардаанд ва ба баданаш тамга зада, 3 октябри 1775 ба калъаи Рогервики Балтика ба каторгаи якумра фиристоданд.
Ашъори Салават Юлаев яке аз намунахои бехтарини ядабиёти тороволютсионии Бошкирдистон мебошад. Шеърхои у халкро ба муборизаи зидди золимон даъват карла, аз дахон ба дахон мегузаштанд. Дар Бошкирдистон барои абади гардонидани хотираи у ба яке аз шахрхо номи Салават гузошта шудааст. Барои бехтарин асархои адабиёт ва санъат мукофоти давлатии РАСС Бошк. ба номи Салават Юлаев таъсис шудааст.
Образи Салават Юлаев дар асархои А. С. Пушкин, П. П. Бажов, С. Л. Злобин ва дигар адибон инъикос ёфтааст.