Литий

ЛЙТИЙ (лот. Libhium), Li, элементи химиявии гурухи I система» даврии Менделеев; раками ат. 3, массаи ат. 6,941, металлы ишкори. Соли 1817 химики швед А. Арфведсон кашф кардааст. Литийи табии аз 2 изотопи собит Li (7,42%) ва 7Li (92,58%) иборат аст. Литий металли сабук, нарм, ёзанда, рангаш сафеди нукратоб, гуд. 180,5° С, t чуш« 1317° С, зичиаш 534 кг/м* (20°С). Литий дар пайвастхояш яквалента. Хангоми дар оксиген ё хаво сухтан оксид (Li20) хосил мекунад.

Бо аксари нометаллхо — галогенхо (бо иод хангоми гарм кардан), сульфур ва карбон (хангоми гарм кардан), нитроген, фосфор (дар шароитхои махсус) ва г. пайваст мешавад. Аз об ва кислотахо гидрогенро хорич мекунад. Металлид ва пайвастхои органикии сершумор хосил мекунад. Литий дар кишри Замин 3,2 • 10-%-ро ташкил медихад. Дар таркиби зиёда аз 150 минерал (сподумен, лепидолит, петалит, амблигонит ва г.) мавчуд аст. Пайвастхои Литийро дар натичаи коркарди гидрометаллургии концентратхо (махсули бой гардонидашудаи маъданхои Литий) ва Литийи металлиро бо рохи олектролизи хлоридхои Литий ва калий дар харорати 400—460° С хосил мекунанд. Литий дар металлургия (хосил кардани хулахо), энергетикаи ядрои (изотопи Li ягона манбаи саноатии истехсоли тритий мебошад), техника, саноати силикат ва г. истифода мешавад. Литий ба таркиби организмхои зинда дохил мешавад. Муайян карда шудааст, ки Литий кобилияти устувории растанихоро нисбат ба бемори баланд мекунад, фаъолияти фотохимиявии хлоропластхоро дар барги растани ва синтези никотинро метезонад.