МУХАММАДЧАЪФАРИ КИФОЯТ  (соли таваллудаш номаълум—вафоташ 1683), хаттоти асри 17 точик. Яке аз устодони хати шикаста. Аслан аз Хирот буда, дар Хиндустон мезистааст. Баробари навиштани хати шикаста дар таълик низ махорат доштааст. Дар замони Шохичахон муддатхо дар девони шохи машгули хидмат буда, дар ахди Оламгир вафот кардааст. Намунаи осораш бокист.   …

МУХАРРАМ (ар. (харом кардашуда), номи мохи аввали солшумории камарии хичри. Ин  мохро арабхо барои он «мухаррам» номи­даанд, ки дар он чанг кардан мамнуъ буд. Дар дах рузи аввали мохи Мухаррам ахли шиа имом Хусайнро ёдовари намуда, ба марги у мотам мегиранд. Дар ин рузхо, хусусан рузи 10-ум, ки ошуро номида …

МУХАРРИК-ГЕНЕРАТОР, мотор-генератор, тачхизотест иборат аз мухаррики электри ва генератори чараёни электрие, ки ба хамдигар ба таври механики васл карда шудаанд. Мухаррик барои як намуди чараёни электрро ба намуди дигари он табдил додан (бештар чараёни тагйирёбандаро ба чараёни доими), инчунин барои таб­дил додани адади фазахо ва басомад хизмат мекунад. Масалан, онро …

МУХАРРИК (ар. ба харакат оранда), мошини куввагиест, ки ягон намуди энергияро ба кори механики табдил медихад. Мухаррик вобаста ба навъхои худ кори механикиро аз ротори чархзананда, аз харакати пешравандаю баргардандаи поршен ё аз аппарати реактиви гирифта метавонад. Мухаррик мошинхои кори, воситахои наклиёти хушкигарду оби, хавоиву кайхони, дастгоххои истехсоливу техноло­ги, асбобхои …

МУХАММАДШАРИФИ САМАРКАНДИ   (соли таваллуд ва вафоташ номаълум),            меъмор ва хунарманди охири асри    16— аввали  асри   17        точик. Ас­лан аз Самарканд, Дар сохтани гумбаз ва ороиши ёдгорихои меъмори махорат дошт. Ба ХХиндустон рафта, солхои 1632—1650 ба сохтмони макбараи Точкахал сарвари кард ва намунаи мукаммалтарину нодиртарини санъа­ти гунбазсозии Осиёи Миёна ва Шар­ки …

МУХАММАДШАФЁЪИ ШЕРОЗИ  (1783, Шероз —1846, хамон чо), хушнавис ва шоири форс. Падараш Мухаммадисмоил ном дошт. Лакабаш Мирзо Кучак, тахаллуси адабиаш Висол. Мухаммадшафъёи Шерози хамаи навъи хатхои давр, хусусан, хати насхро хуб менавишт. У инчунин илмхои сарфу нахв, хикмат, риёзиёт, мусики ва арузу кофияро мукаммал аз худ карда буд. Аз у …

МУХАММАДШАФЁЪИ ХИРАВИ  (соли таваллуд ва вафоташ номаъ­лум), мутахаллис ба Шафеъо ва маъруф ба Пешво. Хаттоти асри 16. Зодго­хаш дехаи Убахи музофоти Хирот.  Дар навиштани настаълик ва шикас­та устод будааст. Мухаммадшафёъи Хирави дар хати шикаста шогирди Мирзо Фасехии Ансорист ва дар ин хат ислохот ва навигари дохил кардааст. Аксари устодон хати …

МУХАРРИКИ АБАДИ, перпету­ум мобиле (лот. Регpetuum mobile, айнан-харакати абади), мошини хаёлиест, ки баъди як маротиба ба кор даровардан бе истифодаи энерги­яи беруна муддати дароз (абади) муттассил кор карда метавонад. Чунин Мухаррики абади Мухаррики абадии навъи 1 номида мешавад. Мухаррики абади ба конуни бако ва бадалшавии энергия муолиф аст, аз ин …

МУХАММАДЮСУФ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), меъмор ва наккоши асри 14 форс-точик. Аслан аз Табрез. Дар ороиш, накшунигор ва кошикории як катор ёдгоридои меъмории Шахрисабз иштирок кардааст. Дар сохтани Оксарои (охири асри 14) ширкат дошта, алалхусус пештоки бошукухи онро бо накшунигор ва кошишои беназир оро додааст. Ном ва санаи иморати …

МУХАММАДИ     (таваллудаш   байни солхои 1508—1510—вафоташ номаълум), мусаввир ва минётурнигори асри 16. Аслан аз Табрез. Писари Султонмухаммади Табрези. Санъати минётурнигориро аз падараш, ки яке аз намояндагони Мактаби минётури Табрез ва яке аз хунармандони китобхонаи дарбор буд, омухта, асархои аввалинашро дар пайравии у эчод кардааст. Яке аз минётурхои аввалиии Мухаммади портрети шохзода …