Маълумоти охирин

Архивы за день : 15.01.2018

МУТРИБИ

МУТРИБИ  (1558, Самарканд — 1629, Хиндустон), номи аслиаш Султонмухаммад, шоир ва тазкиранависи точик. Мутриби тахаллуси уст. Шогирди Нисории Бухорои. Асосан дар Самарканду Бухоро тахсил карда, баъд ба Хиндустон рафтааст. Хамчун шоир ва мутриб шухрати калон доштааст. Сарчашмахо Мутрибиро сохибдевон мешуморанд, вале девони у то хол пайдо нест. Ашъори парокандаи у …

Муфассал »

МУТАДОРИК

МУТАДОРИК (араби-дарёфтан, дарак додан, пайвастан), номи яке аз бахрхои аслии (солими) аруз. Ин бахрро барои он Мутадорик меноманд, ки рукнхои ватад ва сабаби онро баъдтар ёфта, ба аркони дигар хамрох намуданд. Мутадорикро Абулхасан Ахфаши Балхи (вафот 830/33) ихтироъ намуд. Мутадорик дар байни арузиёя бо номхои ракзулхайр (суръатнок) ва савтуннокус (садои …

Муфассал »

МУТАНОСИБИ

mutanosib

МУТАНОСИБИ (аз араби дорои таносуб, созу муносиб), соддатарин шакли вобастагии функсионалист. Мутаносиби роста ва чаппа мешавад. Агар нисбати ду бузургии тагйирёбанда бетагйир монад, яъне хангоми чанд карат каму зиёд шудани яке аз онхо нисбати дигар низ хамон кадар каму зиёд шавад, чунин бузургихоро Мутаносиби роста меноманд. Мутаносиби бузургихои х ва …

Муфассал »

МУТЛАКИЯТ

monarhiya

МУТЛАКИЯТ (аз араби— комил; озод), як шакли идоракунии монархи дар Россия, ки хукукхои олии конунгузори (тасдики лоихаи конунхо), идоракуни (таъин ва аз кор хорич кардани шахсони олирутба, рохбарони муассисаю органхои идоракунии марказии махалли, фармондехони олии армия ва флот, мудирони идорахои молия ва гайра) ва суди оли (тасдики хукмнома, афв) ба …

Муфассал »

МУТАФОЗИЛ

mutafozil

МУТАФОЗИЛ (араби— афазалиятдошта, бартаридошта), дар илми мусикишиносии халкхои Шарки Наздик ва Миёна фосилахоеро, ки аз чихати баландии садодихии худ аз ин ё он овоз бартари доранд, Мутафозил меноми-данд. А. Низомов.

Муфассал »

МУТАЛАВВИН

МУТАЛАВВИН (араби— рангоранг), шеърест, ки ба ду вазн ё зиёда аз он хонда мешавад. Чандин газалхои машхури устодони бузурги назми классикии форс-точик Саъди, Хофиз, Сайидо ва дигар дар ду бахр навишта шудаанд. Масалан, ин газали Саъди (матлааш: Эй боди бомдоди, хуш мерави ба шоди,  Пайванди рух карди, пайгоми дуст доди) …

Муфассал »

МУТАСИЯ

mutasiya

МУТАСИЯ (аз лотини mutatio — тагйирёби, ивазшави), тагйирёбии структураи ирсии материяи зинда, ки шомил ва нокили ахбори генетики аст. Тамоми шаклхои хаёт — аз вирусу микроорганизмхо cap карда, то набототу хайвонот ва одам кобили Мутасия мебошанд. Организмхои дар натичаи Мутасия тагйирёфта мутант ном доранд. Вохиди Мутасия мутов (элементи майдатарини ген) …

Муфассал »

МУТРОН Халил Абду

МУТРОН Халил Абду (1872, шахри Баълбек, Лубнон—1949), шоир ва гуманисти араб (Лубнон). Мутрон аз соли 1900 «Ал-Мачаллат-ул-Мисрия» ва гайра. «Ал-Чавоиб-ул-Мисрия»-ро нашр мекард. Аз соли 1935 рохбари Театри миллии Миср буд. Мутрон бо шаклхои анъанавии назми араб конеъ нашуда, дар колибхои навии европои хам шеър менавишт. Мутрон азбаски мукобили туркхо буд, …

Муфассал »

МУТАКОРИБ

МУТАКОРИБ (араби— наздикшаванда, ба хам наздик), номи яке аз бахрхои аслии (солими) аруз. Азбаски рукнхои ватад ва сабаби он ба хам наздиканд, арузиён онро Мутакориб номидаанд. Рукни асосии (аслии) Мутакориб фаулун (V) буда, дар натичаи каму зиёд кардани микдори хичову харфхо ё дигар шудани мавкеи хичохои дарозу кутох таркиби он …

Муфассал »

МУТАНАББИ Абуттайиб Ахмад ибни Хусайни Чуъфи

МУТАНАББИ Абуттайиб Ахмад ибни Хусайни Чуъфи (905, Куфа— 965, Ирок), шоири араб. Аз оилаи машкоб. Мутунабби аз 12-солаги ба шеър-гуи cap кардааст. Дар дарбори хокимони Сурия, Миср, Ирок ва Халаб хамчун шоири касидасаро хидмат кардааст. Барои шеърхои хачвиаш дучори кинаву касос гардида, кушта шуд. Мероси адабии Мутанабби аз мадх, марсия, …

Муфассал »