Теги: Таърих

Абдулқодири Гӯянда Хоҷа Камолуд дин (Низомуддин) ибни Райбӣ ибни Айнӣ (1376, деҳаи Нойини вилояти Исфаҳон – 1435, Ҳирот), сароянда, навозанда, мусиқидон ва оҳангсози машҳури форсу тоҷик ва шарқ. Бино ба ахбори Давлатшоҳи Самарқандӣ («Тазкират-уш-шуаро»), Дарвешалии Ҷангӣ («Тӯҳфат-ус-сурур») ва Исфизорӣ («Равзат-ул- ҷиннот. ..») Абдулқодири Гӯянда бо шайх Саъдии Шерозӣ қаробати авлодӣ …

Абдулқодири Гелонӣ ибни Абусолеҳ Мусо ибни Абдуллоҳ иб­ни Яҳё, маъруф ба Ғавсулаъзам (1076, Гелон-1168, Бағдод), мутафаккир, мутасаввиф, асосгузори ҷараёни қодирия. Абдулқодири Гелонӣ дар синни 18-солагӣ ба Бағдод омада аз Абузакариёи Табрезӣ илмҳои маъмули замонашро омӯхт, фиқҳу тасаввуфро бағоят хуб медонист. Таълимоти тасаввуфии ӯ ба мазҳабҳои шофеия ва ҳанбалия наздикӣ дошт. …

Абдулқодири Бадоюнӣ иб­ни Мулукшоҳ ибни Ҳомид мутаҳаллис ба «Қодирӣ» (1540, Тӯдаи Ҳиндустон – 1595), шоир, мутарҷим ва муаррихи форсизабони Ҳиндустон. Айёми ҷавонӣ ва таҳсилоташ дар Сунбҳал гузаштааст. Дар шаҳрҳои Агра ва Басовар зиндагӣ карда, дар хидмати дарбори ҳукмронони ин шаҳрҳо буд. Ҳангоми хидмат дар даргоҳи Акбар (ҳукмрониаш 1556 – 1605) …

Абдулқодир ибни Сайид Абдулваҳҳоб (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), хаттоти машҳури форс-тоҷик (асри 15). Аслан аз Хуросон буда, чанд муддат дар дарбори Амир Темур котибӣ кардааст. Бино ба маълумоти «Қомус- ул-аълом»-и Шарафуддини Сомӣ Абдулқаюм ду китобро китобат карда будааст, ки мутаассифона, то замони мо омада нарасидаанд.

Абдулқаюм ибни Худойберган (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), хушнавис ва хаттоти тоҷик (нимаи дуюми асри 19). Зодгоҳаш Қӯқанд. Бештар китобҳои дарсиро рӯйнавис мекардааст. «Шарҳи Ҳошияи Қутбӣ» ва «Шамсия»-и Қутбуддини Розӣ аз осо­ри китобати Абдулқаюм мебошад, ки соли 1893 дар Тошканд ба табъ расидаанд.

Абдулқаҳҳори Самарқандӣ Исҳоқ (соли таваллудаш номаълум – вафоташ 1493), арӯздон ва шоири форс-тоҷик. Абдулқаҳҳори Самарқандӣ аз мардони фозили асраш буда, доир ба илми қофия ва арӯз рисолаи «Арӯзи Ҳумоюн»-ро таълиф карда­аст. Ҳарчанд ин рисола дар тақлиди «Ал-Мӯъҷам»-и Шамси Қайси Розӣ ва «Меъёр-ул-ашъор»-и Насируддини Тӯсӣ таълиф шудааст, мисолҳои овардаи ӯ аз …

Абдулқаҳҳор ибни Устоди Қӯқандии Самарқандӣ (соли таваллуд ва вафоташ номаълум), хаттот ва хушнависи то­ҷик (нимаи аввли асри 19). Абдулқаҳҳор қитъа ва асарҳои ҷудогонаро бо анвои хат китобат кардааст. Аз осори хаттотиаш танҳо «Маҳбуб-ул-қулуб»-и Али­шер Навоӣ, ки соли 1809 бо хати хеле зебову хоно китобат шудааст, то мо расидааст. Асари мазкур …

Абдулқайсов Шералӣ (таваллудаш 15. 4. 1951, деҳаи Дерзуди ноҳияи Рӯшон), актёри театр ва кинои тоҷик, Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон (2007). Хатмкардаи факултети санъа­ти Институти давлатии педагогии Душан­бе (1973). Аз соли 1973 актёри Театри давлатии ака­демии драмаи то­ҷик ба номи А. Лоҳутӣ. Дар саҳнаи театр ва кинои тоҷик зиёда аз 100 рол …

Абдулкарими Xоразмӣ (соли таваллудаш номаълум – вафоташ тахминан байни 1482 – 1487, Шероз), хаттот ва шоири тоҷик (асри 15). Зодгоҳаш Шероз. Азбаски аҷдодаш аз Хоразм будаанд, тахаллусаш «Хоразмӣ»-ро ихтиёр кардааст. Тибқи иттилооте ҳаёти Абдулкарими Xоразмӣ асосан дар Шероз гузаштааст. Аммо барҳе бар ин ақидаанд, ки Абдулкарими Xоразмӣ замони ҳукумати Султон …

Абдулкарими  Гелонӣ ибни Иброҳим, маъруф ба Ҷилӣ (Бағдод, 1365 – 1428, ҳамон ҷо), яке аз намояндагони машҳури тасаввуф. Роҷеъ ба ҳаёт ва фаъолияти ӯ ба ҷуз чанд ишорае дар осораш ва нашри муқаддимаи асараш «Инсони комил» чизи дигаре маълум нест. Мувофиқи маълумоти тасвиршуда дар онҳо Абдулкарими  Гелонӣ муриди су­фии бузурги …