Теги: Шахсони машҳур

ЮСУФБЕКОВ Худоёр Юсуфбекович. (тав. 10. 12. 1928, деҳаи Пиши p-ни Шуғнони ВАБК), доктори илмҳои х. қ- (1969), акад. АФ РСС Тоҷ- (1976; аъзо-корр. 1968), Ходими Хизматнишондодаи Илми РСС Тоҷ. (1978). Аъзои КПСС аз с. 1966. С. 1954 фак-ти агрономии Ин-ти хоҷагии қишлоқи Тоҷикистонро хатм кард. С-ҳои 1954—57 ходими калони илмии …

ЮСУФ ВАФО (1888, деҳаи Пастигави Мастчоҳ —10. 8. 1945, ҳамон ҷо), шоири халқии тоҷик. Аз оилаи деҳқон. Пет аз Рев. Октябрь дар Тошканд, Хуҷанд, Хуҷанд рӯз мегузаронд. Баъди Рев. Октябрь ба деҳааш баргашт. Дар он ҷо бар зидди душманони синфӣ мубориза бурда, сохти колхозиро тарғиб намуд. Чанд муддат сардори бригада …

ЮДЕНИЧ Николай Николаевич (30. 7. 1862, Москва—5. 10. 1933, Канн), сардори контрреволюция дар шим. ғарбии Россия (солҳои Ҷанги гражданӣ, 1918—20), генерал. Аз янв. 1915 фармондеҳи Армияи Кавказ. Март—апр. 1917 сарфармондеҳи фронти Кавказ, баъд ба истеъфо баромад. Тирамоҳи 1918 аввал ба Финляндия ва сонитар ба Эстония муҳоҷират намуда, дар он ҷо …

ЭРЙИГИТОВ Туйчӣ (1921, деҳаи Булоки p-ни Ашти вил. Ленинобод —1943), Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ (1944, баъди марг). То Ҷанги  Бузурги Ватани дар к-зи «Пахтакор»-и p-ни Ашт чупон буд. Аз рӯзҳои аввали ҷанг ихтиёрӣ ба армияи амалкунанда рафт. Дар муҳорибаи Сталинград иштирок карда, сахт ярадор шуд. Э. корнамоии А. Матросовро такрор карда, …

ЭРАТОСФЕНИ КИРЕНӢ (тақр. 276—194 то м.) олими Юнони Қадим. Дар Александрия ва Афина маълумот гирифтааст. Асосгузори математикаи ҷуғрофист. Бори аввал радиуси Заминро муайян кардааст. Доир ба математика (назарияи ададҳо), астрономия, фалсафа ва мусиқӣ рисолаҳо дорад. Баъзе қисмҳои алоҳидаи рисолаҳои мазкур то замони мо омада расидаанд.

ЭНГЕЛЬС (Engels) Фридрих (28.И. 1820, Бармен, Германия—5. 8. 1895, Лондон), яке аз асосгузорони коммунизми илмӣ, дӯст ва ҳамкори К. Маркс, муаллим ва доҳии пролетариати байналхалқӣ. Падараш фабрика дошт. С-ҳои 1841—42 зимни хизмати ҳарбӣ дар Берлин ба ун-т рафта, ба ҷавонгегелчиён ҳамроҳ шуд. Дар китобчаи «Шеллинг ва масъалаҳои кашфу шуҳуд» (1842) …

ЭЙНШТЕЙН Алберт (14 3. 1879, Ульм, Германия —18. 4. 1955, Принстон, ШМА), яке аз поягузорони табиатшиносии муосир, муаллифи назарияи нисбият ва кашфиётҳои назарие, ки барои механикаи квантӣ, физикаи статистикӣ, космологияи релятивистӣ ва электроникаи квантӣ замина шудаанд. Аъзо-корр. хориҷии АФ Россия (1922) ва аъзои фахрии хориҷии АФ СССР (1926). Бузургтарин комёбии …

ШОҲТЕМУР Шириншоҳ (1899, деҳаи Поршневи ҳозира ВАБК—1937), ходими давлатӣ ва партиявии советӣ. Аз оилаи деҳқони камбағал. Аъзои Партияи коммунистӣ аз с. 1921. Фаъолияти меҳнатиаш аа 13-солагӣ оғоз ёфтааст. С-ҳои 1914— 19 дар корхонаҳои ш. Тошкент кор карда, бо большевикон шинос гардид. С. 1920 ба Хуҷанд омада дар развёрстка озуқа иштирок …

ШОҲИҶАҲОНБЕГИМ (1838, Бҳуполӣ Ҳиндустон -1903, ҳамон ҷо), шоира ва арбоби давлатии Ҳиндустон. Ш. шоираи зулисонайн буда, ба забонҳои урду ва форсӣ шеър гуфтааст. Дар ашъори форсиаш «Шоҳиҷахон» ва дар ашъори урду «Ширин» тахаллус мекардааст. У дар навъҳои гуногуни шеър, аз қабили ғазал, рубоӣ. Қитъа ва ғ. қувваозмоӣ кардааст. Ин матлаъ …

ШОПЕНГАУЭР Артур (22. 2. 1788, Данциг—Гдапьски имрӯза—21. 9.1860,  Франкфурти Майп), файласуфи идеалисти немис, намояндаи волюнтаризм. С. 1820 приват — доценти Ун-ти Берлин буд. Аз с 1831 дар Франкфурти Майн зиндагӣ кардааст. Дар асари асосиаш «Олами азму ирода ва тасаввуф» (1819—44) моҳияти олам («чизҳо дар худ»-и И. Кант)-ро азму иродаи ломаъқул …