ТАЛҚИН (арабӣ — фаҳмондан, ёд додан), 1) дар психология яке аз усулҳои таъсирро ба рӯҳи одам гӯянд. Талқинкунанда бо сухан ва имову ишорат ҳолати рӯҳӣ, одат ё амалу рафтор ба фард таъсир мерасонад. Талқин ба синну сол, фардият, касб, хислату ҳолатҳои рӯҳӣ, ба маҳорату қобилияти талқинкунанда ва ба шароиту вазъияти …
Муфассал »ПСИХОТЕРАПИЯ
ПСИХОТЕРАПИЯ (аз психо… ва терапия), маҷмӯи таъсироти рӯҳист барои муолиҷаи бемор. Имконияти таъсири рӯҳӣ аз қадим маълум буд. Вале Психотерапияи илмӣ аз солҳои 40 асри 19 ба туфайли тадқиқоти духтури англис Ҷ. Брэд, ки ба хусусиятхои функсионалии системаи асаби одам вобаста будани муассирии таъсироти рӯҳиро баён кардааст, шакл гирифт. Асоси …
Муфассал »ПСИХОПАТИЯ
ПСИХОПАТИЯ (аз психо… ва юнонӣ pathos — беморӣ, касалӣ, дард), инкишофи ноҳанҷори (боиллати) шахсиятро гӯянд, ки аз асари ҳар хел омилҳои нобоби берунӣ ва дарунӣ (омилҳои ирсӣ, батнимодарӣ, зоимони, сироятнок ва заҳролудшавӣ дар овони тифлӣ, тарбияи нодуруст, таъсироти манфии иҷтимоӣ ва ғайра) ба вуҷуд меояд. Психопатияро аз хулқу атвори «мӯътадил» …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ҚИЁСӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ҚИЁСӢ, як соҳаи психологияро гӯянд, ки пайдоишу инкишофи психикаи ҳайвонот ва инсонро меомӯзад. Ташаккули Психологияи қиёсӣ бо асарҳои Ж, Б. Ламарк, хусусан Ч. Дарвин, дар Россия — В. А. Вагнер алоқаманд аст. В. А. Вагнер Психологияи қиёсиро ҳамчун илме, ки зоопсихология ва психологияи одамро муттаҳид намудааст, ба қалам медиҳад. …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ МЕҲНАТ
ПСИХОЛОГИЯИ МЕҲНАТ, як соҳаи психологиро гӯянд, ки ҷиҳатҳои психологии фаъолияти меҳнатии одамро меомӯзад. Психологияи меҳнат дар охири асри 10 ва ибтидои асри 20 баробари ривоҷу равнақи истеҳсолот, ба вуҷуд омадани навъҳои нави фаъолияти меҳнатӣ ва касбҳои оммавӣ, зиёд шудани талабот ба одам ташаккул ёфт. Дар аввалҳо муҳимтарин проблемаи Психологияи меҳнат …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ПЕДАГОГӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ПЕДАГОГӢ, як соҳаи психология, ки қонуният ва хусусияти андӯхтани дониш, пайдо кардани маҳорату малака ва ташаккули шахсияти бачаро дар ҷараёни таълиму тарбия меомӯзад. Маълумоте, ки Психологияи педагогӣ аз омӯхтани ҳодисаҳои рӯҳӣ ба даст меорад, дар методикаи хусусии таълими ин ё он илм дар зинаҳои гуногуни таълим татбиқ мешаванд. Бинобар …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ ИҶТИМОӢ
ПСИХОЛОГИЯИ ИҶТИМОӢ илмест, ки қонунияти рафтор ва фаъолияти одамони ба гурӯҳҳон иҷтимоӣ дохилшуда, инчунин хусусиятҳои психологии ин гурӯҳҳоро меомӯзад. Масъалаҳои Психологияи иҷтимоӣ пеш дар ҳудуди таълимоти мухталифи фалсафӣ тадқиқ мешуданд. Аввалин ақидаҳои иҷтимоию психологӣ дар нимаи дуюми асри 19 пайдо гардиданд, вале Психологияи иҷтимоӣ ҳамчун як соҳаи илми психология дар …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯИ КАЙҲОНӢ
ПСИХОЛОГИЯИ КАЙҲОНӢ як фасли психология буда, ҷиҳатҳои психологии кайҳоннавардонро меомӯзад. Тадқиқоти озмоишгаронаи психологӣ, ки бо просесси интихоб ва тайёр кардани кайҳоннавардон, баланд бардоштани самараи фаъолияти онҳо алоқаманд аст, мазмуни асосии Психологияи кайҳониро ташкил медиҳад. Психологияи кайҳонӣ оид ба тартиби мусоиди. меҳнати ҷисмониву фикрии кайҳоннавардон ва ҳамгирии онҳо тавсияҳо таҳия мекунад, …
Муфассал »ПСИХОГИГИЕНА
ПСИХОГИГИЕНА, як соҳаи гигиенаро гӯянд, ки чораҷӯй ва роҳҳои ташаккулу устувор гардонидани саломатии рӯҳии одамон ва усулҳои пешгирӣ кардани бемориҳои рӯҳии Психогигиенаро психологияи иҷтимоӣ ва умумӣ, психотерапия, психиатрияи иҷтимоӣ ва физиологияи фаъолияти олии асаб ташкил менамоянд. Ба беморхона хобондани беморони асабу рӯҳӣ усули муҳими Психогигиена ба шумор меравад. Пешгирӣ намудани …
Муфассал »ПСИХОЛОГИЯ
ПСИХОЛОГИЯ (аз юнонӣ psyche- рӯҳ, район ва logos — сухан, таълимот) равоншиносӣ, илмест дар бораи қонунҳои объективии фаъолияти рӯҳӣ, аз ҷумла эҳсос, идрок, хотир, тасаввур, хаёл ва ғайра. Психология инчунин қонунҳои ташаккули талабот, шавқӯ ҳавас, малака, одат, мизоҷ, характер, қобилият ва ғайраpo, ки хусусиятҳои психологии шахсият ҳисоб меёбад, меомӯзад. Психология …
Муфассал »