ЧӮЯНРЕЗӢ, чӯянгарӣ, як навъ касбу ҳунарро гӯянд. Чўянрезӣ дар байни халқҳои Осиёи Миёна аз ҷумла тоҷикон аз асрҳои миёна маълум аст. Дар сарчашмаҳои хаттии асрҳои 15— 16 ҳунарҳои «чӯянгарӣ» ва «дегрезӣ» номбар шудаанд. Маснуоти асосии чӯянӣ аввал дег буд, вале баъд ба рехтани позаҳои чӯянии омоч ва дигар асбобу анҷоми …
Муфассал »Педиатрия
Педиатрия (аз юн. раis, рaidos — кӯдак, бача ва iatreia — муолиҷа), илмест, ки анатомия ва физиологияи организми бача, бемориҳои бачагона, роҳҳои муолиҷа ва пешгирии ин бемориҳоро меомӯзад. Шароити гигиении барои инкишофи мӯътадили ҷисмонӣ ва маънавии бачагон зарурро як соҳаи мустақили Педиатрия— ба истилоҳ гигиенаи бачагон ва наврасон меомӯзад. Баъзе …
Муфассал »Пахтакорӣ
Пахтакорӣ, яке аз соҳаҳои асосии растанипарварӣ, ки ба парвариши пахта машғул аст. Дар СССР пахтаро дар Республикаи Советии Сотсиалисти Тоҷикистон, Республикаи Советии Сотсиалисти Ӯзбекистон, Республикаи Советии Сотсиалисти Туркманистон, Республикаи Советии Сотсиалисти Озарбойҷон, Республикаи Советии Сотсиалисти Қазоқистон, Республикаи Советии Сотсиалисти Қирғизистон парвариш мекунанд. Пахтакорӣ ҳанӯз пеш аз милод дар Ҳиндустон, Хитой, …
Муфассал »Оҳангарӣ
Оҳангарӣ, навъе аз пешаву ҳунар. Оҳангарӣ дар замонҳои қадим ба вуҷуд омадааст. Дар ҳазораҳои 4—3 то милод дар Эрон, Байнаниаҳрайн, Мисри Қадим ва ғайра аз оҳан хелҳои гуногуни силоҳ, олоти меҳнат ва ғайра месох- танд. Аз ин ҷост, ки аз қадим боз дар Европа, Осиё, Африка ҳунари Оҳангарӣ маъмул аст. …
Муфассал »Офталмоскопия
Офталмоскопия (аз офталмо… ва юнонӣ skopco—мени тарам, мушоҳида мекунам), усули тадқиқи, пардаҳои дохилии (қаъри) чашм. Офталмоскопияро бо ёрии манбаи нури рӯшноӣ, оинаи махсусе, ки дар мобайнаш сӯрохӣ дорад — офталмоскоп (нурро ба дохили чашм равон менамояд) ва оинаи калонкарда нишондиҳанда мегузаронанд; офталмоскопҳои мураккаби электрие низ ҳастанд, ки бо системаҳои равшанидиҳанда …
Муфассал »Офталмология
Офталмология (аз юнонӣ офталмо…— чашм ва …логия), як соҳаи тиббӣ клиникиро гӯянд, ки узви босираро дар ҳолати ҳам мӯътадил ва ҳам патологӣ меомӯзад; ба маънои маҳдудаш таълимотест дар бораи бемориҳои чашм. Дар бораи чашм ва бемориҳои он дар рисолаҳои тиббии қубтиёни қадим (3000—2000 сол пеш аз милод) ва дар асарҳои …
Муфассал »Оториноларингология
Оториноларингология (аз ого.. юнонӣ rhis, rhinos—бинӣ, larynx, laryngos — ҳалқум, гулӯ ва ..логия), л ар ингооторинология (ЛОР), таълимотест дар бораи бемориҳои гӯш, бинӣ, гулӯ, ҳалқум ва гирду атрофи он; соҳаи тибби клиникӣ. Оториноларингологияи муосир илова ба маънои номаш таълимоти физиологияи сомеа ва ихтилолу муолиҷаи он (аудиология), овоз ва ихтидолу муолиҷаи он …
Муфассал »Палеогеография
Палеогеография (аз пале о… ва география), илмест дар бораи шароитҳои табиию географии замонҳои гузаштаи геологи Палеогеография як қисми геологияи таърихӣ буда, барои омӯхтани таърихи инкишофи қишри Замин ва умуман Замин маълумот медиҳад. Дар айни ҳол Палеогеография як қисми географияи табиии умумист, ки шароитҳои табиию географии гузаштаро бо мақсади фаҳмидани табиати …
Муфассал »Палеоботаника
Палеоботаника (аз палео… ва ботаника) палеофитология, як соҳаи ботаникаро гӯянд, ки растаниҳои ҳафриёти (мурдарафта)-ро меомӯзад. Вазифаи Палеоботантка масъалаҳои ҳаматарафаи тадқиқи набототи гузаштан геологӣ, классификатсияи онҳо, муқаррар намудани муносибатҳои хешии ин растаниҳо байни худ ва бо растаниҳои ҳозира, ошкор намудани паҳншавии онҳо дар рӯи Замин, инчунин қонуниятҳои иваз шудани набототи рӯи …
Муфассал »Палеоантропология
Палеоантропология (аз палео… ва антропология), як қисми антропологияро гӯянд, ки навъи ҷисмонӣ ва таҳаввули одамони ҳафриётӣ (мурдарафта) — архантропҳо, палеоантропҳо ва неоаптропҳои қадимиро меомӯзад. Палеоантропологияи палеолит ва неолитро, ки дар ин давра нажодҳои ҳозираи одами пурра ташаккул ёфтаанд, тадқиқ мекунад. Тадқиқи тамоми боқимондаҳои устухонҳои одамони қадимаи давраҳои минбаъдаи таърихӣ ба …
Муфассал »