Теги: достон

«САЛОМОН ВА АБСОЛ», унвони достони машҳурест, ки дар асоси он як силсила асарҳои бадеӣ таълиф ёфтаанд. «Саломон ва Абсол» аз адабиёти Юнони Қадим сарчашма гирад ҳам, маъхазҳои юнонии он ҳанӯз омӯхта нашудаанд. Яке аз қадимтарин намунаҳои ин қисса дар китоби «Ан- Наводир»-и Ибни Арабӣ (вафоташ 845) нақл шудааст. Ин ҷо …

«ХАМСА» (арабӣ — панҷ, панҷгона), панҷ достони алоҳидаи як адибро гӯянд, ки дар як муҷаллад гирд оварда шудаанд. Анъанаи «хамса»-гӯӣ нахустин маротиба дар адабиёти форс-тоҷик пайдо шуда, баъди асрҳои 13—14 дар адабиёти дигар халқҳои Машриқзамин ҷорӣ гардидааст. Дар таърихи адабиёти форс-тоҷик шахси номаълуме панҷ достони Низомии Ганҷавиро дар як ҷилд …

«РАМАЯНА», достони эпикии ҳиндии қадим ба санскрит; ба шахси ривоятӣ, шоири Ҳиндустони Қадим Вадмики нисбат дода мешавад. Тақрибан дар асри 4 то мелод дар Ҳиндустони Шарқӣ офарида шудааст; нусхаи имрӯзааш дар асри 2 мураттаб гардидааст. Дар асрҳои миёна «Рамаяна» яке аз китобҳои муқаддаси виш­нуизм гардид. «Рамаяна» аз қаҳрамониҳои Рама ҳикоят …

«ЮСУФ ВА ЗУЛАЙХО» яке аз достонҳои машҳури ишқии адабиёти форс-тоҷик ва халқҳои дигари Шарқи Миёнаву Наздик. Дар он аз Юсуф — писари пайғамбар Яъқуб сухан меравад, ки бародаронаш аз ҳасад ба чоҳ андохтандаш ва ба падар куртаи ба хуни кабутар олударо нишон дода, уро бовар кунонданд, ки Юсуфро гург хурдааст. …

  «ХУСРАВ ВА ШИРИН» яке аз достонҳои машҳури ишқии романтикист, ки дар асоси воқеаҳои таърихии замони зиндагии шоҳи сосонӣ — Хусрави II Парвиз, яъне қиссаи ишқи ў ба румидухтар — Ширин ташаккул ёфта, ба адабиёти даҳанакӣ ва хаттии форс-тоҷик ва халқҳои дигари Осиёи Миёна, Ҳиндустон, Шарҳи Наздику Мнёна роҳ ёфт. …

«СОМНОМА» достони хамосии бузург (20. ҳазор байт) мансуб ба Сайфии Ҳиравӣ (соли таълиф —1307). Аз ин достон ягон нусха то замони мо нарасидааст, вале аз маълумоти тазкиранависон ва асари дигари Сайфии Ҳиравӣ — «Таърихномаи Ҳирот» (дар ин асар намунаҳои «Сомнома» дарҷ гардидаанд) бармеояд, ки «Сомнома» баёни воқооти таърихии аввали асри …

«СОМНОМА» достони манзумест, ки дар он аз корнамоиҳои Соми Наримон сухан меравад. Дар охири асри 13— аввали асри 14 таълиф ёфтааст. Азбаски дар хотимаи баъзе нусхаҳои хаттии он исми Хоҷу омадааст, ба Хоҷуи Кирмонӣ нисбат дода мешавад ва аз ҷиҳати сабку тарзи баён ба маснавиҳои ӯ наздикӣ дорад. «Сомнома» аз …

«БОНУГУШАСПНОМА» яке аз достонҳои хамосиест, ки дар сабку равияи «Шоҳнома»-и Фир­давсӣ, дар баҳри мутақориб, тақрибан дар асри 11 (дар ҳаҷми 900 байт) таълиф шудааст. Муаллифаш номаълум. Дар ин достон аз корнамоиҳо, ҷангу набардҳои Бонугушасп – духтари Рустам сухан меравад. Дар достонҳои «Баҳман­нома», «Барзунома» аз Бонугушасп ва ҷангҳояш бо душманон ёд …