Теги: гиёҳ

  СИЁҲДОНА, сияҳдона, седона, сидона, шуниз, нигелла (nigella), як навъ гиёҳест, ки донаи онро ба рӯи нон пошанд; бино ба таснифоти ботаника ҷинси гиёҳҳои яксолаест аз оилаи чакамуғиҳо. Дар дунë 20—25 ва дар СССР (Қисми европоӣ, Кавказ, Осиëи Миëна)  11 намуди Сиëҳгӯш мерӯяд. Дар Тоҷикистон 3 намуди Сиëҳгӯш месабзад. Сиëҳгӯши …

МУНҶ, мунч (Vicia sativa), гиёҳи як ё дусолаест аз оилаи лӯбиёиҳо. Баландиаш 20—100 сантиметр; пояиасо­сан рости сершохча, барги мураккаб (дарозиаш 4—10 сантиметр), ки аз 3—8 ҷуфт баргча иборат аст, гули гу- ногунранг, ғилофаки 4—12-тухма, тухми гуногунранг (ашҳабия сабзча, дорчинӣ, сиёҳтоб ва ғайра) дорад. Моҳхои апрел- июн гулу мева мекунад. Мунҷ …

МУНМУНАИҲО (Lycopodiaceae), як оилаи гиёҳҳои ҳамешасабз, ки пояи сербарг, барги пурраи майдаи байни ҳамдигар ва ба поя пайвастшуда доранд. Спорангияҳои муғҷамонанд ё ки нимдоираи Мунмунаиҳо дар ба­ғали баргҳои спораҳосилкунанда ҷойгир шудаанд. 4 ҷинси Мунмунаиҳо, ки ка­риб 250 намудро дар бар мегирад, дар мамлакатҳои тропикӣ паҳн шудааст. Дар Иттифоқи Республикаҳои Советии …

МУНМУНA (Lycopodium), ҷинси гиёҳҳои ҳамешасабзест аз оилаи мунмунаиҳо. Пояи хобида ва барги майдаи дарафшмонанд дорад. Дар нӯги шохчаҳои Мунмуна ду ё якчанд хӯшачаҳои спорадор, яъне стро­билу мавҷуданд; хӯшача зич буда, аз тир ва спорабаргакҳои пулакчамонанд (споро- фил) иборат аст. Аз спораҳо наврустаҳои ҷудоҷинса инкишоф меё- банд. Қариб 10 Мунмуна  маълум …

МУЛКАКГУЛ, мулкаки б ӯ ё (Lathyrus odoratus), гиёҳи яксолаест аз оилаи лубиёиҳо. Баландиаш аз 25 сантиметр то 2 метр; пояаш сершохча, баргаш мураккаб (аз 1 ҷуфт барг­ча иборат), гулаш калон (дарозиаш 2—3 сантиметр), гуногунранг (аз сафед то бунафш) ва ниҳоят хушбӯй, ғилофакаш 4-6 тухма, тухмаш калони бӯри сиёҳтоб. Моҳҳои июн-август …

МУЛКАК (Lathyrus mulkak), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи лубиёиҳо. Баландиаш 65—120 сантиметр; пояаш сершохча, баргаш мураккаб (аз 2— 4 ҷуфт баргчаҳо иборат), хӯшагулаш 2—6-гула, гулаш калони сурх ё бунафши сурхтоб, гилофакаш 4— 6-тухма, тухмаш қаҳваранги холдор. Моҳҳои май—сентябр гулу мева мекунад. Растании хоси (эндеми) Помиру Олой аст. Дар бешаи паҳнбарг, арчадор, …

МУЛК (Lathyrus sativus), гиёҳи яксолаест аз оилаи лӯбиёиҳо. Ба­ландиаш 30—100 сантиметр; пояи рост,    барги мураккаб      (аз 1 ҷуфт баргча    ибо- рат), гули      бунафш, сурх, гулобитоб, сафеди кабудтоби бунафш, ғилофаки 2—6- тухма, тухми дорчинии холдор дорад. Моҳҳои июн —июл гулу мева мекунад. Мулк дар кишварҳои баҳри Миёназамин, Осиёи Хурд, Хитои Ғарбӣ, …

БОЯЛИЧ (Salsola), як ҷинси гиёҳ, нимбутта ё бутта. Дар Тоҷикистон 13 намуди яксола – Salsola aperta, Salsola pestifera, Salsola praecox, Salsola rosaceae, Salsola sclerantha, Salsola turkestanica, Salsola vvedenskyi ва 11 намуди нимбутта ё буттавӣ – Salsola arbuscula, Salsola baranovii, Salsola dendroides ва ғайра дар ҳамвориҳои кӯҳ, соҳили дарё ва баландкӯҳҳо …

БОРИҶА (Ferula gummosa), як навъ гиёҳи худрӯй (то 1 м қад мекашад). Барги серпашм, гули майдаи заъфарон ва хушагули чатршакл дорад. Май – июн гулу мева мекунад. Бориҷа рустании монокарп аст, яъне, як бор гулу мева карда, баъд тамоман мехушкад. Танҳо дар алафзори минтақаи даштии Осиёи Марказӣ (Копетдоғи Туркманистон) мерӯяд; …