МЕКСИКА (Mejico, Mexico), Штатҳои Муттаҳидаи Мексика (Estados Unidos Mexicands), давлат дар ҷанубу ғарби Америкаи Шимолӣ. Аз Шим. бо ШМА, аз Ҷ- Ш. бо Гватемала ва Белиз ҳамсарҳад аст. Онро дар Ғарб ва Ҷануби уқёнуси Ором, дар Ш. уқёнуси Атлантик иҳота кардааст. Масоҳаташ 1958,2 ҳазор км3. Аҳолиаш 70 млн нафар (1980). …
Муфассал »МЕКОНГ
МЕКОНГ, дарёи калонтарини нимҷаз. Ҳиндухитой. Аз хоки Хитой, Лаос, Кампучин ва Вьетнам ҷорӣ шуда, қисман сарҳади байни Лаос ва Бирмаю Таиландро ташкил медиҳад. Тӯлаш 4500 км, масоҳати ҳавзааш 810 ҳазор км2. Аз Қ-кӯҳи Тантлан кӯҳсори Тибет cap шуда, ба б. Ҷануби Хитой мерезад ва делтаи хеле васеъро (қариб 70 ҳаз. …
Муфассал »МЕЗЕНЬ
МЕЗЕНЬ, дарьёест дар РАСС Коми ва вил. Архаягеньски РСФСР. Тӯлаш 966 км, масоҳати ҳавзааш 78 ҳазор км2. Аз ботлоқзори нишебиҳои ғарбии кряжи Тиман cap шуда ба б. Сафед мерезад. Манбааш барфу борон. Сарфи миёнаи об 886 йг/сон, максималиаш 9530 мэ/сон. Давраи обхезӣ май — июнь. Аз охирҳои октябр то охирҳои …
Муфассал »МОҲАНҶОДАРО
МОҲАНҶОДАРО (ба синдҳи — теппаи мурдаҳо), димнаи яке аз марказҳои тамаддуни Хараппа. Соли 1922 археологи ҳинд Р. Банерчи кашф намуд. Солҳои минбаъда Ҷ. Маршалл, Э. Мамкей, Р. Уиллер тадқиқ намудаанд. Дар асоси омӯзиши Моҳанҷодаро давраҳои асосии тамаддуни Хараппа ва хусусиятҳои он муайян карда шуд.
Муфассал »МОҲАНДАРЬЁ
МОҲАНДАРЬЁ, манҷрон хушкидаи дарьёест дар вилояти Бухоро, ки дар атрофи он ёдгориҳои археологӣ ёфт шудаанд. Дарозиаш 58 км, бараш 25—250 м. Дар давраҳои қадим оби он аз деҳаи Яккатут ибтидо гирифта: ба д. Аму ҷорӣ мешудааст. Солҳои 1950—64 дар Моҳандарё экспедицияи археологӣ таҳти роҳбарии академик АФ РСС Ӯзбекситон Я. Ғ. …
Муфассал »МОҒИЁН
МОҒИЁН, дарёест дар pайони Панҷакенти вилояти Ленинобод, шохоби чапи д. Зарафшон. Аз Ҷануб ба Шимол ба масофаи 67 км тӯл кашидааст. Майдони ҳавзааш 1100 км2. Моғиён аз нишебиҳои шимолии қаторкӯҳи Ҳисор cap шуда, қаторкӯҳи Зарафшон ва минтақаи васеи адирҳоро бурида мегузарад. Аз резишгоҳ 22 км болотар ба он аз тарафи …
Муфассал »МОСКВИН
МОСКВИН, пиряхест дар қисми шарқии қаторкуҳи Пётри Якум (Помири Шимолу Ғарбӣ). Дар канори рости пиряхи Фортамбек, байни қуллаҳои Коммунизм ва Б. Корженевская воқеъ аст. Тӯлаш 6,6 км, масоҳати 46,9 км2. Пирях аз ду шоха — пиряхҳои Вальтер ва Траубе иборат аст. Ба ин ҷо бори аввал соли 1932 иштирокчиёни экспедицияи …
Муфассал »МОСКВА
МОСКВА (то 1947 — қуллаи Сидов), қуллаест дар Помири Шимолу Ғарбӣ, баландтарин нуқтаи қаторкӯҳи Пётри 1. Дар канори шарқии қаторкӯҳ, ғарбтар аз қуллаи Коммунизм воқеъ гаштааст. Баландиаш 6785 м. Қуллаи Москва. Дар нишебиҳои поёни қулла пиряхҳои Гандо, Сугрон (Сагран), Фортамбек ва ғ. мавҷуданд. 31 августи 1956 алпинистони Грузия бо роҳбарии …
Муфассал »МОСКВА
МОСКВА, вилоятест дар ҳайати РСФСР. 14 январи 1929 ташкил шудааст. Масоҳаташ (бо ш. Москва) 47 ҳазор км. шумораи умумии аҳолии вилоят ғайр аз ин. Москва 6410 ҳазор нафар (1979), асосан русҳо. Зичии миёнаи аҳолӣ дар 1 км2 291,7 нафар; ахолии шаҳрӣ 72%. Ба 39 райоии маъмурӣ тақсим шуда, 70 шаҳр, …
Муфассал »МОСКВА
МОСКВА, шаҳри қаҳрамон, пойтахти СССР ва РСФСР, маркази вилояти Москва. Маркази сиёсӣ, саноати, илмӣ ва мадании мамлакат. Дар маркази қисми Европоии СССР, дар соҳили д. Москва, байни дарёҳои Ока а Волга, дар баландии 120 м аз соҳили баҳр воқест. Аз самти Ғарб ба ҳудуди Москва як қисми баландии Теплостан (то …
Муфассал »