Теги: асар

«ФУСУЛИ БУҚРОТ» (лотинӣ Согрus Hipposraticum), номи маҷмӯи асарҳои тиббие, ки донишҳои назарӣ ва амалии мактабҳои тиббии Кос, Кинд ва Кротонро дар бар мегиранд. Бино ба ақидаи аксар муҳаққиқон «Фусули Буқрот» ҳанӯз асри 3 то мелод маълум буд. Асарҳои «м» «Оид ба парҳез ва бемориҳои шадид», «Ҳикматҳо», «Оид ба ҳаво, об, …

«ФИ-Л-БАРОҲИН ИЛО МАСОИЛ…» номи пуррааш «Рисола фи-л-бароҳин ило масоил ил-ҷабр ва-л-муқобала», асарест, ки Умари Хайём соли 1074 таълиф кардааст. «Фи-л-бароҳин ило масоил» рисолаест дар боби математика, алгебра ва амалҳои он. Онро ба чунин фаслҳо ҷудо метавон кард: 1) муқаддима; 2) ҳалли муодилаҳои дараҷаи якум ва дуюм; 3) ҳалли муодилаҳои дараҷаи …

«ФАРҲАНГИ АМИД» фарҳанги тафсирии забони форсӣ, таълифи луғатнависи эронӣ Ҳасани АМИД. Зиёда аз 25 ҳазор калимаро дар бар мегирад. Дар муқаддимии он, ки ба муаллиф тааллуқ дорад, баъзе ҳиссаҳои нутқ муфассал шарҳ ёфтааст. Пас аз он дар фасли ҷудогона оид ба қоидаву нстилоҳоти забоии форсӣ ва арабӣ маълумот медиҳад. Сохти …

«ФАРОМУРЗНОМА» манзумаи ҳамосиест дар ҳудуди 1500 байт, ки тақрибан охири асри 11—аввали асри 12 аз тарафи муаллифи номаълуме навишта шуда, достонеро аз қаҳрамониҳои Фаромурз — писари Рустам дар бар мегирад. Мазмуни мухтасараш ин аст: Рӯзе паҳлавонон Рустам, Гев, Гударз, Тус, Фарибурз ва дигарон дар дарбор нишаста буданд, ки аз назди …

«ФАННИ КАШФУ ЗИРОАТ» рисолаест оид ба киштукор. Муаллиф ва санаи таълифаш маълум нест. Соли 1906 дар Бухоро бо баъзе иловаҳо чоп шудааст. Он аз 12 боб иборат буда, масъалаҳои оид ба аҳамияти зироат, кишти ғалладона, ҳосилғундори, ниҳолшинонӣ, кӯчати ток, пайванд, сабзавоткорӣ, омилҳои мубориза бар зидди ҳашароти зараррасон ва ғайраро дар …

«ФАЙЗИЯ» «алвоҳия», асари Абӯалӣ ибни Сино дар боби тиб, ки тахминан солҳои 1020—30 таълиф шуда, маълумоти зиёдеро оид бабемориҳои гуногун аз илоҷи онҳо дар бар мегирад. Дар «Файзия» аввал номи беморӣ, сипас доруе, ки барои муолиҷаи он тавсия мешавад оварда шудааст. Рисола аз 149 боб иборат буда, ҳар боб аз …

«УЮН-УЛ-АХБОР» асари Абӯмуҳаммад Абдуллоҳ ибни Муслими Диноварӣ маъруф ба Ибни Қутайба мебошад, ки ба забони арабӣ таълиф шуда, масъалаҳои таърихӣ, иҷтимоӣ, ҷуғрофӣ, этнографӣ ва ғайраро дар бар гирифтааст. Аз муқаддима ва 10 боб иборат аст. Ибни Қутайба дар «Уюн-ул-ахбор» оид бамасъалаҳои давлатдорӣ, ҷангҳо, зӯҳд, дӯстӣ, соҳаҳои гуногуни илм, хислатҳои инсонӣ …

«УСУЛ-УТ-ТАРОКИБ-УЛ-АДВИЯ» асари Наҷибуддини Самарқандӣ доир ба тиб (тахминан солҳои 1210—20 ба забони тоҷикӣ таълиф шудааст). Асар аз 19 фасли мустақил иборат буда, асосаи доир ба усули тайёр намудани доруҳои мураккаб баҳс мекунад; муаллиф дар он ақида ва таҷрибаҳои шахсиашро оид ба доруҳои хока, қурс доруҳои дарунрон, қайовар ва ғайра, инчунин …

«УСУЛ»-И УҚЛИДУС (Евклид), муҳимтарин асари математикии Евклид, ки дар асри 3 то мелод таълиф шуда, асосҳои математикаи атиқа — геометрияи басит, назарияи ададҳо, алгебра, назарияи умумии нисбатҳо ва усули муайян намудани масоҳату ҳаҷмро дарбар мегирад. Аз 13 китоб иборат аст. Евклид дар асари мазкур тараққиёти сесадсолаи математикаи Юнонро ҷамъбаст намудааст, …

«УММОН-УЛ-МАОНӢ» фарҳанги тафсирии тоҷикист, ки соли 1455 Шайх Низом ном касе таълиф кардааст. «Уммон-ул-маонӣ» тақрибан 14 ҳазор моддаи луғавӣ дошта, аз рӯи тартиби алифбои арабиасоси тоҷикӣ — ҳарфҳои аввал ва охири калимаю ибораҳо (ҳарфи аввал — боб ва ҳарфи охир — фасл) сохта шудааст. Калимаҳое, ки бо ҳарфҳои хоси тоҷикӣ …