Офтобгардак (Agamidae), номи муштараки оилаи калтакалосҳо. Сари Офтобгардак бо лавҳачаҳои майда пӯшида шудааст; пойҳои боқуввату тезҳаракат ва думи дароз дорад. Офтобгардак аз ҳаяҷон ё гармӣ рангашро тағйир дода метавонад. Қариб 35 ҷинси Офтобгардак (аждар, калотҳо, лӯндасаракҳо, офтобгардак, хордум ва ғайра), ки қариб 300 намудро дарбар мегирад, дар Африка (ғайр аз Мадагаскар), Европаи Ҷанубӣ ва Шимолӣ, Осиёи Марказӣ ва Ҷанубӣ, Австралия, Гвинеяи Нав, зиндагӣ мекунад. Дар СССР 13 намуди Офтобгардак аз 2 ҷинс (офтобгардак ва лӯндасарак) ҳаёт мегузаронад. Аксари Офтобгардак ҳашарот ва баъзе намудашон растанӣ мехӯранд.
Ҷинси о фтобгардак (Agaта). Қариб (60 намудаш дар Африка, қисми ҷануби ғарбии Осиё ва Европаи Ҷанубӣ паҳн шудааст. Дар СССР 7, аз ҷумла дар Тоҷиккстон 5 намудаш (A. sanguinolenta, A. himalayana, A. caucasica, A. lehmanni, A. pawlows- kii) зист «мекунад. Дар ноҳияҳои биёбону нимбиёбони Осиёи Миёна ва Закавказияи Шарқӣ A. sanguinolen- la ва ноҳияҳои кӯҳии ин маҳалҳо бошад, A. lehmanni ва A. pawlowskli бештар паҳн шудаанд.
Ҷинси лӯндасарак (Phryno- cephalus). Қариб 45 намуди ин ҷинс дар қисми ҷануби шарқии Европа ва Осиё паҳн шудааст. Дар СССР қариб 7 ва дар Тоҷикистон 5 намуди (Ph. mystaceus, Ph. helioscopus, Ph. reticulatus, Ph. guttatus, Ph. raddei) маълум аст.
Адабиёт: Чернов С. А., Фауна Таджикской Сооветской Социалистической Республики, том 18, Пресмыкающиеся, Душанбе, 1959; Б а н н и к о в А. Г. (ва дигар, Земноводные и пресмыкающиеся Союза Советских Социалистических Республик, Москва, 1971.