Нитроандӯзҳо

Нитроандӯзҳо, бактерия­ҳои нитроандӯз, бактерияҳое, ки аммиак ва намакҳои аммонийро ба нитратҳо табдил медиҳанд; бак­терияҳои аэробӣ, серҳаракат (кам­енная доранд) буда, сокини хок ва обанборҳоанд Нитроандӯзҳо микробиологи рус С. Н. Виноградский соли 1889 кашф ва тавсиф кардааст (ин кашфиёт ба ӯ имкон дод, ки таълимоти хемосинтезро офарад). Ба нитратҳо мубаддал шудани NH3 (нигаред Нитрификат­сия) дар ду давра мегузарад. Аввал бактерияҳои нитритӣ (Nitrosomonas) NH3-po то нитрит оксид мекунанд: NHU+ + 11/202 -► N02“ — 2Н+ + HjO.

Сипас, бактерияҳои нитратӣ (Nitro- bacter) нитритро то нитрит оксид мекунанд: N02 -f- Va02 -*• N03 . Ҳамин тавр, дар байни ду гурӯҳи Нитроандӯзҳо муносибати метабиотӣ вуҷуд дорад: бактерияҳое, ки NH3-po оксид меку­нанд, бактерияҳои оксидкунандаи нитритро бо субстрат таъмин менамоянд. Нитроандӯзҳо ба монанди хемоавтотроф- ҳои дигар метавонанд аз ҳисоби энергияи оксидшавӣ карбони С02-и ат­мосфера ё карбонатҳоро аз худ кар­да, онро барои синтези моддаҳое, ки ба таркиби ҳуҷайра дохил меша­ванд, истифода баранд (Нитроандӯзҳо моддаҳои органикии хок, оби обанбор, муҳити сунъии ғизоро истифода намекунанд).