MANI – in moeii az jondorhoi narina hosilshavanda, ki ba zaboni rusi «sperma» meguyand va az zaboni yunoni «sperma» girifta shuda manoyash «tukhm» meboshad. Mani in moei safedchatobi galiz, ki mardon va hayvonhoi narina, odatan hangomi aloqai jinsi mebarorand.
Maniho safeda (az on jumla fermentho, nuqleoproteidho), lipid, angishtob, vitamin, prostaglandin, namakhoi natriy, kaliy, kalsiy va digar moddahoi organiki va noorganiki dorad. Maniho dar arafai balogat paydo shuda, dar davrai balogat ba haddi etidol hosil megardad, dar davrai piri boshad, kam meshavad. Dar aksari hayvonhoi bemuhra va baze hayvonhoi muhrador (mohiho, obkhokiho, khazandaho, bisyorii parrandaho va shirkhurho) Maniho mavsim ba mavsim hosil meshavad.
Dar baze holathoi patologii organizm Maniho nutfa nadorad (azoospermiya, aspermiya) yo miqdori nutfai on kam meshavad (oligospermiya), nutfahoi mavtshuda (nekrospermiya) va yo anomali (teratospermiya) dorad. Maniho baroi muayyan kardani sababi bezuryoti, inchunin dar amaliyai ekspertizai sudii tibbi tadqiq mekunand. Muqarrar kardani sifat, rohhoi nigoh doshtan va usulhoi giriftani Maniho baroi bordorkunii sunii hayvonhoi khojagii qishloq ahamiyati kalon dorad.