Кӯҳҳои Паропамиз, системам кӯҳиест дар қисми шимоли ғарбия Афғонистон. Доманакӯҳҳои ғарбии он — баландиҳои Бодхез ва Қаробел дар территорияи Республикаи Советии Сотсиалистии Туркменистон воқеъ гаштаанд. Паропамиз аз қаторкӯҳҳои ба самти арз кашолёфта (Банди Туркистон, Сафедкӯҳ, Сиёҳкӯҳ ва ғайра) иборат мебошад. Тӯлаш 600 километр, бараш то 250 километр.
Баландин қисми зиёди кӯҳҳо 3000—3500 метр, ҷои ба- ландтаринаш 4565 метр (дар қаторкӯҳи Ҳисор, назди сарҳади Паропамиз ва Ҳиндукуш). Баъзан яке аз қаторкӯҳҳои ҳамин системаро Паропамиз меноманд, ки on дар баини д-ҳои Ҳарируд ва Мур- гоб ҷой гирифтааст, тӯлаш қариб 200 км. Кӯҳҳо aicocan аэ оҳаксангу варақсанг, дар Ҷ. ва Ш. бошад, аз гнейсу гранктдо таркиб ёфтаанд; онҳоро водии д-.\он Мурғоб, Сурхоб, Ҳарируд ва г. бурида гузаштаалл. Доманаҳои шимолии кӯҳҳо бо қабати лёсс пӯшида шудаанд.
Иқлими Паропамиз субтропикии континентӣ; дар водиҳо ҳаpopат моҳи июл 24—30° Селсия. январ О—89 Селсия. Боришоти солона дар дома- накӯҳхо 100—200 миллиметр, дар кӯҳҳо то 350 миллиметр ва бештар. Ландшафташ асосан биёбонию даштии кӯҳист. Баъзан арчазору пистазори сирак ва бешаҳои дарахтони пахнбарг вомехӯранд. Дар кӯҳҳои баланд нахчир, ғурм (гӯсфанди кӯҳӣ), дар дар ҳамвориҳои наздикӯҳӣ ғизол, гӯрхар мечарад. Хояндаву хазандаҳо низ бисёранд; Дар водиҳои байникӯҳӣ (калонтаринаш Қирот) ғалла’ (асосаи гандум), сабзавот мекоранд; растаниҳои мевадори субтропикӣ (ток, анҷир, анор ва ғайра) мепарваранд; тобистон дар кӯҳҳо чорво мечаронанд.