Техника

МУҲАРРИКИ АБАДӢ, перпету­ум мобиле (лот. Регpetuum mobile, айнан-ҳаракати абадӣ), мошини хаёлиест, ки баъди як маротиба ба кор даровардан бе истифодаи энерги­яи беруна муддати дароз (абадӣ) муттассил кор карда метавонад. Чунин Муҳаррики абадӣ Муҳаррики абадии навъи 1 номида мешавад. Муҳаррики абадӣ ба қонуни бақо ва бадалшавии энергия муолиф аст, аз ин …

МУҲАРРИК-ГЕНЕРАТОР, мотор-генератор, таҷҳизотест иборат аз муҳаррики электрӣ ва генератори ҷараёни электрие, ки ба ҳамдигар ба таври механикӣ васл карда шудаанд. Муҳаррик барои як намуди ҷараёни электрро ба намуди дигари он табдил додан (бештар ҷараёни тағйирёбандаро ба ҷараёни доимӣ), инчунин барои таб­дил додани адади фазаҳо ва басомад хизмат мекунад. Масалан, онро …

МУҲАРРИК (ар. ба ҳаракат оранда), мошини қуввагиест, ки ягон намуди энергияро ба кори механикӣ табдил медиҳад. Муҳаррик вобаста ба навъҳои худ кори механикиро аз ротори чархзананда, аз ҳаракати пешравандаю баргардандаи поршен ё аз аппарати реактивӣ гирифта метавонад. Муҳаррик мошинҳои корӣ, воситаҳои нақлиёти хушкигарду обӣ, ҳавоиву кайҳонӣ, дастгоҳҳои истеҳсоливу техноло­гӣ, асбобҳои …

МУФТА (аз немисӣ Mulfe; голландӣ mou-wtje), дар техника, ҷиҳозест барои пайванди Муваққатӣ ё доимии наварду ғулба, симтанобу кабелҳо ва ғайра. Муфтаҳои пайвандкунанда вобаста ба вазифаашон пайвандро мустаҳкам, гермет ва онро аз коррозия ҳифз мекунанд. Масалан, Муфтаи кабел, Муфтаи пайванди ғулбаҳо. Муфтаҳои ҳарактовари мошину механизмҳо ҳаракати чархзанӣ ва моменти чархзаниро аз …

БОШ (Bosch), ширкати умумиҷаҳонии олмонӣ дар соҳаи автомобилсозӣ, ки соли 1886 соҳибкор Роберт Август Бош дар шаҳри Штутгарт бо номи «Таъмиргоҳи механика ва электротехникаи дақиқ» ташкил кардааст. Ширкат аз соли 2013 дар чаҳор самти тиҷоратӣ фаъолият мекунад: технологияи автомобилӣ; технологияи саноатӣ; молҳои истеъмолӣ; технологияи сохтмон ва энергетика. Бош дар 150 …

БОТ (англисӣ bot, кӯтоҳшудаи robot), интернет-бот, www- бот, барномаи махсус, ки амалеро ба воситаи интерфейсҳо (робит) чун истифодабаранда ба таври автоматӣ ё аз рӯйи феҳристи додашуда иҷро мекунад. Бот барнома-роботест, ки компютерро идора мекунад ё дар бозии компютерӣ нақши ҳарифро мебозад. Барнома-бот ба модули тафаққури сунъӣ асос ёфта, ба хусусиятҳои …

БОРИ ШАБАКАИ ЭЛЕКТРОЭНЕРГЕТИКӢ, иқтидори электрикие, ки аз ҳосили ҷамъи иқтидори сарфкардаи ҳамаи қабулгарҳо (истеъмолкунандаҳо)-и энергияи электрикии ба шабакаҳои тақсимотии силсила (система) пайвастшуда ва иқтидори барои ҷуброни талафоти энергияи дар ҳамаи қисмҳои шабакаи электрикӣ (трансформаторҳо, табдилдеҳҳо, хатҳои интиқоли қувваи барқ ва ғайра) сарфшаванда иборат аст. Дар шабака вобаста ба вақт тағйир …

БОМБА (олмонӣ Bombe – ғулғула), 1) номи қадимии гулӯлаҳои артиллерӣ. Аз асри 19 сар карда дар артиллерияи рус гулӯлаҳоеро, ки бештар аз 1 пуд (16 кг) вазн доштанд, Бомба меномиданд. Ибтидои солҳои 30 асри 20 номи Бомба аз истилоҳоти артиллерия хориҷ гардид. 2) Бомбаи авиатсионӣ – навъи лавозимоти авиатсионӣ, ки …

БОЛИД (фаронсавӣ bolide, аз юнонӣ bolis – найзаи партофташуда), 1) шиҳоб (метеор)-и дурахшониаш на камтар аз 4m (аз Зуҳра равшантар), ки андозаҳои кунҷии намоён дорад. Муниртарин Болид рӯзона ҳам намудор мешавад; шабона ҷилд ва думи онро низ дидан мумкин аст. Болид пайе мегузорад, ки аз гази иондор ва чанг иборат …

БОЙГОНИИ КОМПЮТЕР, архиватор, барномаест, ки як ё якчанд файлро барои мувофиқ шудани интиқолдихӣ, ё нигоҳ доштан бастабандӣ мекунад. Одатан, Бойгонии компютер фишурдашавии фаӣлхоро бе талафот анҷом медиҳад. Бойгонии компютерҳои содатарин маводди дар файлҳо мавҷудро пай дар пай муттаҳид месозанд. Бойгонии компютер, инчунин бояд оид ба ном ва дарозии файлхои ҳақиқӣ …