Техника

ШОҲИН як қисми (звенои) дастгоҳи фашангро гӯянд. Деталест, ки ба фашанги дукитфа монанд буда, дар меҳвари сокин нопурра гардиш мекунад. Дар асбобҳо (масс. дар тарозуҳо) ва мошинҳо (мас. Дар механизмҳои кривошину шоҳинӣ истифода мешавад).

ЧИГИНА, чағана, чиғна, 1) олати қадимии деҳқонист, ки аоосан барои кашонидани бандҳои алаф ва ғаллаи даравшуда ба кор мебурданд, Чигина аз қӯчқорак (ду чӯби ғафси диаметрашон 10—12 см), болиштак (ду ғӯлачаи дарозиашон 1,5 см ва ғафсиашон 7—8 см), бинияки кӯчқорак (қисми пеши қўчқорак, ки ба самти боло хамидааст, 34—36 см), …

ЧАРХИ КУЛОЛӢ, дастгоҳест барои сохтани зарфҳои сафолӣ. Дар ҳазораҳои 4—3 то м. дар Байнанаҳрайн пайдо шудааст. Дар байни халқҳои Осиёи Миёна, аз ҷумла тоҷикон, аз ҳазораи 2 то м. маъмул гардид. Дар гузашта ду хели Чархи кулолӣ (дастӣ ва поякӣ) маъмул буд. Чархи кулолии дастиро дар тири амудӣ бо як …

ЧАРХ, як қисми муҳаррики аксарияти мошинҳои корӣ ва нақлиётиро гӯянд. Дар мошинҳои корӣ тавассути воситаҳои таҳвили самти ҳаракат, меҳвари он ва ғ. тағйир медиҳад. Барои мошинҳои нақлиётии хушкигард Чарх яке аз воситаҳои а сосии қисмати ҳаракаткунанда мебошад.

ЦЕХ (аз нем. Zeche), як ҷузъи асосии муассисаи саноатист. Цехҳо дар ҷараёни истеҳсолот оид ба тайёр намудани маҳсулот ва ба истеҳсолоти асосӣ ё умуман корхона расонидани хизмати техникӣ ё хоҷагӣ вазифаи муайянеро адо мекунанд. Вобаста ба таъиноти худ Цехҳо асосӣ (истеҳсолӣ), ёрирасон, хизматрасон, иловагӣ. дуюмдараҷа мешаванд.

СЦИНТИЛЛЯТОР, люминофорест, ки бо таъсири зарраҳои ионҳо шӯълавар мешавад; дар натиҷаи таъсири мутақобили зарра бо моддаи люминофор «ситторачаи» шуълабор ба вуҷуд меояд, ки онро стинсиляция мегӯянд. Ҳар як зарраи ба Сцинтиллятор афтида як сцинтилляция медиҳад. Кристаллхои NаI, СsI, ZnS ва ғайра аз ҳамин қабиланд. Сцинтиллятор барои ҳисоб кардани адади зарраҳон …

СХЕМОТЕХНИКА, як равияи илмию техникист, ки проблемаҳои лоиҳакашӣ ва тадқиқи схемаҳои асбобу олоти радиотехникаю алоқа, автоматика, техникаи ҳисоб ва дигар соҳаҳоро дар бар мегирад. Схемотехника солҳои 60 дар натиҷаи унификасияи схемаҳо барои татбиқи бисёр соҳаҳои тохника ба миён омад. Вазифаи асосии он муайян кардани сохти схемаҳои электроние мебошад, ки иҷрои …

СУТУНКӮБАК, мошини зарбазани бинокорист барои ба замин кӯфтани мехсутунҳо. Муҳаррик ва узви кории Сутункӯбак якҷоя сохта шудаанд. Сутункӯбакҳои буғуҳавоӣ (бо буғи хушк ё буғи андаке тафсдор 3 худ бо ҳавои фишурда кор мекунад), дорои муаррики дарунсӯз (дизелӣ, бензинӣ) мавҷуданд.

СУРЪАТФИЗОҲОИ ЗАРРАҲОИ ЗАРЯДНОК, дастгоҳҳоеро гӯянд, ки барои тавассути майдони электрӣ ҳосил кардани зарраҳои зарядноки баландэнергия (электронҳо, протонҳо, ядроҳои атомӣ) таъин шудаанд. Дар Суръатфизоҳои зарраҳои заряднок дастаи зарраҳои зарядноке ҳосил мегардад, ки энергияашон ба садҳо ГэВ мерасад. Селиин гуна зарраҳо барои воқеӣ гардондани реакцияҳои гуногуни ядроӣ, барои таҳқиқи сохти ядроҳои атомӣ …

СУПЕРОРТИКОН (аз супер… ва ортикон), номи як навъ (кардани ирсол дар телевизиони ҳозира; бори аввал (1946) А. Роае, П. Ваймер ва Ҳ. Лоу Суперортиконро тавсифи техникӣ додаанд. Суперортикон дар натиҷаи такмили минбаъдаи ортикои (карпаи телеяизионии ирсолиест, ки дар он аввал тасвири нурии объект ба тасвири электрӣ табдил меёбад ва баъд …