Ҷамъият

САРМАРШАЛИ НАВЪИ ҚӮШУН, унвони олии ҳарбӣ дар Қувваҳои мусаллаҳи Советӣ. Сармаршали артиллерия, авиатсия, қӯшунҳои танкии зиреҳпӯш, қӯшунҳои инженерӣ ва алоқа ҳаст, ки ба унвони Маршали Иттифоқи Советӣ баробар дониста мешавад. 9 октябр 1943 ҷорӣ шудааст. Унвони Сармаршали авиатсия дар Британияи Кабир низ ҳаст.

САРКАШӢ АЗ ХИЗМАТИ ҲАРБӢ, вайрон намудани қоидаи адои хизмати ҳарбӣ, ки Қонун дар бораи ӯҳдадории умумии хизмати ҳарбӣ муқаррар кардааст. Саркашӣ вобаста ба давомнокӣ, мақсад, инчунин аз вазъияти он кирдори ношоиста ё ҷиноят дониста шавад. Саркашӣ инҳоанд: қисми ҳарбӣ ё ҷои хизматро худсарона монда раф- тан, дезертирӣ кардан, худсарона монда …

САРВАТИ МИЛЛӢ, маҷмӯи неъматҳои моддие, ки дар ихтиёри ҷамъият аст. Вобаста ба тарзи истеҳсолот Сарвати миллӣ дар ихтиёри ҷамъият ё дар дасти синфҳо, гурӯҳҳо ва шахсони алоҳида буда метавонад. Дар давраи капитализм қисми зиёди Сарвати миллӣ дар дасти синфҳои истисморкунанда аст. Дар давраи сотсиализм бошад, Сарвати миллӣ ин маҷмӯи захираи …

САРВАРӢ, яке аз василаҳои муттаҳидакунандаи фаъолияти гурӯҳ. Сарварӣ шакли махсуси муносибат дар гурӯҳ ё ташкилот мебошад. Омӯзиши Сарварӣ дар сотсиология ва психологияи иҷ- тимоии буржуазӣ ба таҳияи методҳои Сарварии самарабахш ва интихоби сарварон нигаронда шудааст. Асоси методологии омӯзиши илмии Сарварӣ материализми диалектикӣ ва таърихӣ мебошад. Сарварӣ ҳамчун просесси мураккаби таъсири …

САРВАКСОЙ, қабристони Сарваксой, ёдгории археологии тахминан мансуб ба асрҳои 1—7 милод, ки 5 километр ҷанубтари деҳаи Сарваки райони Ашти вилояти Ленинобод воқеъ аст. Дар шимоли ғарби деҳа дар нишебии қаторкӯҳҳои Қаромазор 15 қуруми аз якдигар дар масофаи 200—300 метр ҷойгиршуда мавҷуданд. Сарваксойро соли 1957 бостоншиносони Институти таърихи Академияи Фанҳои Республикаи …

САРВАЗИР, роҳбари ҳукумат дар як қатор давлатҳои муосири буржуазӣ, ки аз тарафи сарвари давлат таъип мешавад. Сарвазир метавонад вазирҳоро таъин ва аз вазифа озод намояд, фаъолияти ҳаррӯзаи ҳукумат ва аппарати маъмуриро идора кунад. Одатан Сарвазир роҳбари партияе мебошад, ки намояндагони он дар парламент аксариятро ташкил медиҳанд ё роҳбари коалисияи партиявие …

САРАНДЕБ 1) дар истилоҳоти асримиёнагии ҷуғрофӣ ҷазираи С е й л о н (ҳозира Ш р и-Л а н к а)-ро гӯянд. 2) Дар ривоятҳои динӣ номи кӯҳи афсонавиест, ки ба он ҷо Одаму Ҳавво аз олами улвӣ фуруд омадаанд. Гӯё онҳо аввал дар биҳишт буданд, вале ба васвасаи Шайтон …

САРАКОТ ИСЛОМ, шарикоти исломӣ, яке аз аввалин ташкилотҳои оммавии сиёсии Индонезия. Соли 1912 баъди пароканда шудани Иттифоқи тоҷирони мусулмон (таъсисаш 1911) ба вуҷуд омада, дар муборизаи зидди капитали хориҷӣ (асосан голландӣ) манфиати буржуазияи ташаккулёфтаистодаи тиҷоратӣ ва молиявии Индонезияро ифода мекард. Дар шароити Индонезиди мустамликавӣ оммаи халқ шиори Саракот ислом— муттаҳид …

САРАЗМ, димнаи шаҳри асри биринҷӣ (ҳазоран 4—2 то милод), ки 15 километр ғарбтар аз шаҳри Панҷакенти вилояти Ленинобод воқеъ аст. Масоҳаташ 90 гектар. Соли 1976 бостоншиноси тоҷик А. Исҳоқов кашф намуд ва аз 1978 таҳти роҳ-барии ӯ отряди археологии Институти таърихи Академияи Фанҳои Республикаи Советии Сотсиалистии Тоҷикистон тадқиқ мекунад. То …

САПЁР (франсавӣ Зарег — нақб кандан), хизматчиёни ҳарбии подразделенияҳои сапёрӣ (инженерию сапёрӣ) ва қисмҳои қӯшунҳои инженериро гӯянд. Дар аввали асри 17 коргарон ва аскароне, ки нақбҳоро дар таги қалъаи душман месохтанд ва онҳоро вайрон мекарданд, Сапёр меномиданд. Дертар иҷрои ҳамаи корҳои ҳарбии- инженерӣ вазифаи Сапёрҳо буд. Соли 1678 дар Франсия …