Илм

Назарияи бозиҳо, як фасли математикаро гӯянд, ки дар вазъияти ихтилоф (яъне дар сурати ба ҳам зид омаданн манфиати ду ва ё чанд тарафҳо) қоидаҳои ба даст овардани натиҷаҳои беҳтаринро ме­омӯзад. Хусусияти вазъиятҳои ихтилофӣ он аст, ки тарафҳо амалиёти ҳарифи худро пешаки намедо­нанд. Аз ҳамин сабаб Назарияи бозиҳоро чун назарияи қабул …

Назарияи алгоритмҳо, як фасли математикаро гӯянд, ки хосиятҳои умумии алгоригленоро меомӯ­зад. Ҳодисаное, ки боиси ба вуҷуд омадани мафҳуми «алгоритм» гардидаанд, дар тамоми таърихи мавҷудияти математика вомехӯранд. Аммо худи мафҳум танҳо дар асри 20 пурра ташаккул ёфт ва фақат солҳои 20 асри 20 дар тадқиқоти намояндагони интуитсионизми математики Л. Э. Я. …

Назарияи ададҳо, илмест дар бораи ададҳои бутун. Мафҳуми адади бутун, инчунин амалҳои арифметики бо ададҳо аз давраҳои қадим маълум буда, яке аз абстраксия (мафҳум)-ҳои аввали­ни математика ба ҳисоб меравад. Дар байни ададҳои бутуп, яъне,… —3, —2, —1, 0, 1, 2, 3,… ададҳои натуралӣ — ададҳои бутуни мусбат 1, 2, 3, …

«Наврузнома» асарест дар кашфи ҳақиқати Наврӯз, рӯзи ҷашн гирифтани он, инчунин дар бо­раи оини ҳукуматдории шоҳони Эрон ва масоили мухталифи таърихӣ, этнографӣ, тиббӣ ва ғайра. Ба Умари Хайём нисбат дода мешавад. Аз муқаддима — «Oғози китоби «Наврӯзнома» ва 14 боб иборат аст. Дар «Оғоз» ва инчунин боби «Омадани мубади мубадон …

Навкат ёдгории археологии давраи палеолит; боқимондаҳои суфа- чаҳои плейстотсени боло дар соҳили чапи дарёи Сир. Аз гурӯҳи ёдгориҳоест, ки аз пуштакӯҳи Сомғор то деҳаи Навкат ба назар мерасанд ва бо номи боаёфтҳои палеолити миёнаи Қайроққум маълуманд. А. П. Оклад­ников соли 1956 тадқиқ намуда, олоти палеолитӣ ёфт. Дар ин ҷо ҳамагӣ …

Навбатдорӣ, ҳ а қ қ и навбатд о р ӣ, мувофиқи ҳуқуқи меҳнатии советӣ баъди анҷоми сменаи корӣ, дар рӯзҳои истироҳат ё ид дар корхона, муассиса мондани коргар ба­рои иҷрои корҳои таъҷилие, ки онҳо ба кори муқаррарии вай дахл надоранд. Навбатдорӣ танҳо бо ризоияти комитети маҳаллии фабрикию заводии иттифоқи касаба …

Навафлотуния неоплато­низм, равияи идеалистӣ ва ирфониест дар фалсафаи атиқаи Юнон (асрҳои 3—6). Заминаи иҷтимоии пайдоиши Навафлотуния пеш аз ҳама, инқирози давлати пуриқтидори Рим буд. Дар он давр афзудани асорат ва ноумедӣ, алалхусус дар давлатҳое, ки зери итоати Рим буданд, нобовариро ба зиндагии шахс ва майлу рағбатро ба дину ирфон бештар …

Набз (ар. — ҷунбиши paг), пулс (лот. pulsus — зарб, такон), зарб ё таппиши мураттаби рагҳои хун, ки дар натиҷаи кашиши (инқибози) дил ва ба рагҳо фушурда ба­ровардани хун ба амал меояд. Табибони қадим ба тафтишу санҷиши Набз диққати калон медоданд, аз рӯи вазъу ҳолати он бемориро шинохта, оқибат, пешгирӣ …

Мӯътод (одаткарда;, акклиматизатсия (аз лотини ad— ба, барои ва юн. klima — иқлим), ба шароити нав мутобиқшавии организмҳо. Мӯхтод одатан ҳангоми тағйироти физиологии морфологии организм ба вуҷуд меояд. Тағйироти физиологӣ (дигаргуншавии мубодилаи модда) дар даруни орга­низм аз таъсири шароитҳои тағйирёфтаи муҳити берунӣ (рушноӣ, харо- рат, намии ҳаво, режими хӯрок ва …

Мӯниси Хоразми (тахаллусаш; номаш Шермуҳаммад ибни Авазбий; 1778, Хева —1829, ҳамон ҷо), муаррих, шоир ва тарҷумони ӯзбек. Соли 1800 хони Хева Авази Иноқ Мӯниси Хоразмиро котиби дарбори худ таъин мекунад. Мӯниси Хоразми бо олимон, шоирон ва санъаткорони замон роби- таи зич дошта, тамоми дониш, маҳорат ва қувваи худро ба илму маърифат …