Биология

ТӮЛ, мавсими наслгирии бузу гӯсфандро гӯянд.

ТЮЛЕН, тюленҳо, як навъ ҳайвони ширхори обиро (аз белпойҳо) гӯянд. Тюленҳо ду оилаанд: аслӣ (тюленҳон гренланди, холдор, харгӯши баҳрӣ, ларга ва ғайра) ва гӯшдор (гурбаи баҳрӣ, шери баҳрӣ). Тюленҳо аҳамияти калон (гӯшт, равған, пӯст) доранд.

ТУҲЛАБИҲО, таҳлубиҳо, тайласониҳо (Lemnaseae), оилаи растаниҳост, ки гиёҳҳои хурди обиро дар бар мегиранд. Дар сатҳ ё қаъри об месабаанд. Туҳлабиҳо бо роҳи нашвӣ (ғайритухмӣ) зиёд мешаванд ва ниҳоят кам гул мекунанд. Дар Тоҷикистон фақат туҳлаб месабзад. Онҳо дар обҳои норавон ва сустҷараёни водиҳои Ҳисор, Зарафшон ва дарёи Сир вомехӯранд. Туҳлабиҳо хӯроки …

ТУҲЛАБ, таҳлуб, тайласон, обсабзак, наски обӣ, наскобӣ (Lemna), як ҷинси гиёҳҳои бисёрсола (аз оилаи туҳлабиҳо). Туҳлаб гиёҳи хурди обӣ буда, дар рӯи об ё андаке поёнтар аз сатҳи он месабзад. Пояаш паҳнаки сабзу хурди баргшакли мудаввар ё дарозрӯя буда, яктоб решаи ресмоншакл дорад. Мевааш халтачашакли 1-7 тухма. Туҳлаб хеле кам …

ТУҒРИЛ, туғрал, туғрул, мурғест аз ҷинси шоҳин.

ТУҒ, тӯғ, тӯғдоӣ, тоғ, тоғ, доғ, тоқ, қатаранг (Сeltis саucasica), дарахтест аз оилаи садаиҳо. Аз 5 то 20 м қад мекашад. Дарахти сербаргу сершох буда, танааш суфта (ғафсиаш 70—-80 см), пӯстлохаш хокистарранги хеле базеб. Туғ дар шароити табиӣ одатан буттамонанд мешавад. Мевааш донакдор, ҷигарӣ, зардча, ҷигарии сурхтоб, сиёҳтоби ширин, таъми …

ТУХМҲУҶАЙРА, нигаред Ҳуҷайра- тухм.

ТУХМӢ, тухм, дон, донак, мева ё ҷузъи меваи мураккаб, ки барои кишт истифода шаванд. Баъзан он қисми растаниро низ тухмӣ мешуморанд, ки барои афзоиши нашвӣ (лӯндаҳои картошка, пиёзаки растани ва ғайра) ба кор равад. Дар СССР ба сифати тухмӣ (қобилияти сабзиш, тозагӣ, касалию иллатнокӣ, замин вазни 1000 дона тухм) ва …

ТУХМИ ҶУЛАК, ЯК навъ ангури маҳаллист. Токаш тезсабз, баргаш 5-парра, гулаш дуҷилса, хӯшааш 300—400 г, ғужбаш сабзчаи зардтоб, пӯсташ ғафс, сероби хуштаъм, 2—3 дона тухм дорад. Даври нашваш 135—145 рӯз. Аввалҳои моҳи сентябр пурра мепазад. Фақат барои тархӯрӣ истифода мешавад. Токи онро аввалин бор дар ҳотаи колхозчиёни деҳаи Хонатароши раёни …

ТУХМИ КАФТАР, ҷавзи сафед, як навъ ангури маҳаллист. Токаш тезсабз, баргаш 5-парраи калон, хӯшааш андаряк 350 г, ғужбаш сабзча, сероб, пӯсташ ғафс, 2—3 дона тухм дорад. Асосан барои тархӯрӣ истифода мекунанд. Даври нашваш 145—150 рӯз. Токаш камҳосил (аз ҳар га 30—40 д). Токашро бори аввал дар ҳотаи колхозчиёни деҳаи Хонатароши …