Биология

РИҚ (аз apабӣ —оби даҳан), дар тибби қадим моеъеро меноманд, ки аз ҷузвҳои даҳан ҷудо мешавад.

РИШТА, 1) Бемории ришта, дракункулёз, як навъ беморие, ки дар бадани ҳайвонот ё одам (бештар дар қисми поёнии он, дар мағзи гӯшту пӯст) пайдо мешавад. Ришта тақрибан 1500 сол то милод дар дастхатҳои Миср зикр ёфта буд. Дар Бухоро Риштаро аввалин шуда ибтидои асри 11 Ибни Сино ба қайд гирифта, …

РИШК, тухми шабушк, намудаш нокшакл ё байзашакл буда, аз боло сарпӯшак дорад. Ришкро шабушки модина ба мӯй ё риштаи либос бо моеъи часпаки ширадор мечаспонад.  

РИСЛИНГ, рисл и н о к, Рислинги р е й н ӣ, як навъ ангури миёнсолӣ. Зотан аз водии дарёи Рейн. Дар Республикаи Федеративии Германия парвариш меёбад ва аз он майҳои машҳури ренниву мозелӣ тайёр мекунанд. Дар Иттифоқи Республикаҳои Советии Сотсиалистӣ Союз Советских Социалистических Республик СССР дар кишварҳои Краснодару Ставрополи …

РИНИОФИТҲО , псилофитҳо , қадимтарин ва оддитарин гурӯҳи растаниҳои дараҷаи олӣ, ки нобуд шудаанд. Хусусиятҳои асосии онҳо: дар нӯги пояҳо ҷойгир шудани спорангийҳо, набудани решаву барг, шохронии дихотомӣ, сохти оддии анатомӣ ва ғайра. Риниофитҳо дар ҷойҳои серрутубат, шибарзамин ва соҳилҳои тунукоби дарёҳо (400 миллион сол муқаддам) мерустанд. Тадқиқи сохти Риниофитҳо …

РИМ, р е м (Рори1ия 1адзЫк1з1а- П1са, Р. 1а1азз1са), дарахтест аз ҷинси Сафедор. Ду намуд дорад: 1) Рими тоҷикистонӣ дарахтест, ки барги гуногуншакли (аз нештарӣ то мудаввар; дарозиаш 2,5—5 сантиметр, бараш 1,5—4 сантиметр) думчааш серпашмак (2—3 сантиметр), хӯшагули нарнини тучи дарозрӯя (4,5—5 сантиметр), 38—45-гула, хӯшагули моткини сабз (4—7 сантиметр) ва …

РИММА истилоҳи тибби қадимест, ки пӯсидани устухонро ифода мекунад. Дар тибби муосир онро остеомиелит меноманд.

РИККЕТСИОЗҲО, як гурӯҳ бемориҳои сироятии одам ва ҳайвонот, ки риккетсия но микроорганизми қаламчашакли беҳаракат меангезад. Паҳнкунандаи Риккетсиозҳо ҳашароти хунмак (шабушк, кайк, кана ва ғайра) мебошад. Риккетсиозҳо ба якчанд гурӯҳ ҷудо мешаванд: 1) гурӯҳи тифҳои ҳасбадор ё доманаҳои гуногун; 2) вараҷаи канагии серлакка; 3) гуруҳи сусугамушӣ (вараҷая японӣ ё тифи буттазорӣ); …

РИБОСОМАҲО, зарраҳои ҳуҷайравиеро гӯянд, хи аз КРН ва сафедаҳо иборат буда, ба таркиби ҳамаи организмҳои зинда (бактерияҳо, наботот, ҳайвонот ва ғайра) дохил мешаванд. Ҳар як ҳуҷайра даҳҳо ҳазор Рибосомаҳо дорад. Рибосомаҳо ба 2 синфи асосӣ тақсим мешаванд. Рибосомаҳои 70 8 (массаи молекулавиаш қариб 3 • 10®, диаметрашон қариб 200—300 Ав) …

РИБОС, ребос, ривос, нигаред, Ревоҷ.