Биология

Найшакар (Saccharum), ҷинси растаниҳои бисёрсолаи қанддорест аз оилаи хушаиҳо. Пояаш рости ба­ланд (то 6 м). Туғаш ва шохчаҳояш банддор, хушачаҳо­яш бо мӯякҳои дароз ва гулҳои дуҷинса фаро гирифта шудааст. 5 на- муди Найшакар маълум аст: Найшакари асил (S. officinarum, ниг. расм) дар мамлакатҳои тропикӣ парвариш мешавад; Найшакари б а р …

Найзадумҳо (Xiphosura) як гурӯҳи ҳайвонҳои буғумпои баҳриро гӯянд, ки аз синфи меростомаҳо буда, бештари онҳо замонҳои қадим нобуд шудаанд. Бадани Найзадумҳо паҳн (дарозиаш то 90 см) буда, аз ду қисм (сарсива ва шикам) иборат аст. Дар қисми сарсива 6 ҷуфт пой доштанд, ки вазифаи ҳаракат, доштан ва майда кардани хӯрокро …

1) найшакари худрӯй, қалам (Saccharum spontaneum), гиёҳи бисёрсолаест аз оилаи хӯшаиҳо. Баландиаш 100—200 см, пояаш ғафс (диаметраш 5—7 мм), сахт, баргаш борики тасмашакл (бараш 2—4 мм), хӯшагулаш туғшакл (дарозиаш 25—50 см), пулакчаи гулаш сафедча (дарозиаш то 1 мм). Моҳҳои май — июл гул карда, июл — сентҳои мебандад. Найзор дар …

Назарияи стеляри, таълимот дар бораи сохт ва алоқаи тарафайни навъҳои стела (қисми марказии поя ва решаи растанӣ) дар растаниҳои дараҷаи олӣ. Ин таълимотро соли 1886 ботаникҳои франсавӣ Ф. Ван Тигем ва А. Дулио кашф кардаанд. Таснифи аввалини стелаҳо низ ба онҳо тааллуқ дорад. Дар тараққиёти минбаъдаи Назарияи стелярӣ хизмати олимони …

Назарияи сохти ҳуҷайравии организмҳо, назарияест дар бораи умумияти пайдоиши организмҳои зиёда ва ягонагии принсипҳои сохту инкишофи онҳо. Ба ақидаи Ф. Энгелс Назария яке аз ҷамъбастҳои му- ҳими биологист, ки боиси тараққиёти табиатшиносӣ дар асри 19 гардидааст. Мувофиқи Назария унсури асосии растанӣ ва ҳайвонот ҳуҷайра мебо­шад. Ҳамаи организмҳои зинда дорои хусусияти …

Нажоди Помиру Фарғонагӣ нажоди Мовароуннаҳр, як типи нажодиро гӯянд, ки ба нажоди калони европои мансуб аст. Антро­пологи советӣ Л. В. Ошанин онро «нажоди Мовароуннаҳр», А. А. Ярхо бошад, «нажоди помиру фарғонагӣ» номидаанд. Ҷиҳатҳои фарқкунандан он қомати баланду миёна, мӯю чаш­мони сиёҳ, пӯсти гандумгун, бинии борики теғадор, риши ғуллию сермӯии бадан …

Нажоди муғули, яке аз калонтарин нажодҳои инсон. Аз нажодҳои дигар бо мӯйсари сиёҳи дурушти рост, баъзан ҷиншла, чашмони сиёҳ, пӯс­ти гандумгуни бештар зардчатоб ё рӯй ва бинии паҳн, мавҷудияти эпикантус ва инкишофи бештари пил­ки болоӣ фарқ мекунад. Дар Осиё ва Америка (Ҳинднён) паҳн гардидааст. Ба якчанд нажодҳои хурд тақсим мешавад: …

Нажоди зангӣ, н а ж о д и  н е г р ҳ о, шохаи африкоии нажоди экваторист. Аз нажодҳои дигар бо пӯсти сиёҳ мӯйсари ҷингила, бинии паҳн, лабони ғафс ва барҷастагии ҷоғҳо фарк мекунад. Истилоҳи «Нажоди. зангӣ» баъзан ҳамчун синоними нажоди экваторӣ истифода мешавад.

Нажоди евроосиёӣ, яке аз калонтарин нажодҳои инсон. Дар Европа, Африкаи Шимолӣ, Осиёи Пеш ва Миёна, Ҳиндустони Шимолӣ, Сибири Ҷанубӣ паҳн гардидааст. Ба одамони ин нажод пӯсти сафед ё гандумгун, мӯйсари мулоими рост ё ҷингила, сермӯии бадан ва узвҳои таносул, бинии борики барҷаста, лабони нозук, ортогнатиэм хос аст. Ранги чашму мӯйсари …

Нажод дар биология, як гурӯҳ организмҳоро гӯянд, ки дар до­хили намуд ё ернамуд аз рӯи хусусиятҳои экологи ё баъзан географӣ аз ҳам ҷудо шудаанд. Фардҳое, ки ба Нажод мансубанд, хусусиятҳои мор­фологию физиологӣ ва экологии ба ҳам монанд доранд. Дар ихтиология бо истилоҳи «Нажод» гурӯҳи моҳиҳои як маҳалро ифода мекунанд. Истилоҳи …