Варзиш

ШОҲМОТ, бозии руимизист, ки ҳариф бо 32 дона (16 сафеду 16 сиёҳ) дар рӯи тахтаи 64-катакдор мебозанд. Ватани Ш. Ҳиндустон буда, пеш аз он «чатуранга» ном бозие (аз а. 5) вуҷуд доштааст. Бино ба маъхазҳои ҳиндӣ ва арабӣ ба «чатуранга» 4 кас бозӣ мекунад. Донаҳояш 4 навъ будаанд: филҳо, аспҳо, …

ШИНОВАРӢ, як навъ спорт. Машғулияти Ш. имкон медиҳад, ки организм обутоб ёбад, кори узвҳои бадан, хусусан узвҳои нафаскашӣ беҳтар гардад. С. 1896 Ш. ба программаи Бозиҳои Олимпӣдохил гардид. С. 1906 Федерацияи байналхалқии дустдорони Ш.— ФИНА таъсис ёфт. Дар СССР вохуриҳои аввалин аз руи Ш. с. 1918 дар Москва гузаронда шуданд. …

ШАШКА, дамка, бозии руимизиест, ки дар тахтаи 64 катакдор (Шахтаи русӣ) ё 100 катакдор (Шахтаи байналхалқӣ) байни ду ҳариф сурат мегирад; ҳар ҳариф 12 (дар Ш.-и байналхалқӣ 20) муҳрача дорад; муҳрачаҳоро ҳам Шашка меноманд. Мақсади бозӣ гирифтан ё банд кардани роҳи муҳрачаҳои ҳариф аст. С. 1947 Федерацияи байналхалқии шашка таъсис …

ШАМШЕРБОЗӢ, навъи спортро гуянд, ки мувофиқи қоидаҳои махсуси расмӣ бо яроқи сарди спортӣ—рапира, шпага ва шамшер гузаронида мешавад. Дар он варзишгарон бо либоси махсуси ҳимоякунанда, ниқобҳои тӯрин ва дастпӯшакҳо баромад мекунанд. Шамшерзӣ бо дар байни халқҳои Осиёи Миёна аз қадим маълум аст. С. 1952 дар РСС Тоҷикистон федерацияи Шамшербозӣ ташкил …

ШАМШЕР, сайф, шоф, қилич, силоҳи ҷангии сарбозонро гӯянд; дар спорт яроқи сардеро номанд, ки бо он мусобиқаҳои шамшербозӣ гузаронида мешавад. Шамшер ҳамчун воситаи ҷанг дар асарҳои классикони форс-тоҷик тавсиф шудааст.

ЧЕМПИОНАТ, мусобиқаҳои расмии спортиро гӯянд, ки бо мақс&ди муайян намудани ғолиби мусобиқа (варзишгар ё команда) дар миқёси району шаҳр, вилояту мамлакат ва ҷаҳон гузаронида мешавад. Истилоҳи «Чемпионат» инчунин ҳангоми намоиш — мусобиқаҳои ҳайвонот барои муайян кардани зоти беҳтарнни онҳо истифода мешавад.

ЧАВГОНБОЗӢ, навъи бозии спортиро гӯянд, ки аз қадимулайём байни мардуми машриқзамин ва диг. халқҳои олам маъмул буд. Бозии чавгон (Чавгони пиёда ё хоккейи болои алаф) ҳанӯз дар ҳазораи 2 то м. дар Миср, Эрон, Юнон, қитъаи Америка, Япония ва ғ. вуҷуд дошт. А. 19 дар Европа клубҳои хоккейи рўи алаф …

ЧАВГОН, чӯбдастаи сархамидаро гўянд, ки бо он чавгонбозӣ мекунанд. Дар байни мардуми мо ду хели Чавгон: аспакӣ ва пиёда вуҷуд дорад. Чавгони аспакӣ болғашакл буда, дарозии он ба қадди аспҳо вобастагӣ дорад. Вазни Чавгони пиёда аз 340 то 794 грамм мебошад. Барои занҳо то 652 грамм буд. Дарозии умумии он …

ХОККЕЙ (англ, hockey – ба як ҳисоб аз франсавии қадим froguet- aeon кашакдори чӯпон), бозии тарафайни спортист, ки бо ҷавгону гӯй (шайба) дар майдони махсуси дарвозадор гузаронида мешавад. Бозии Xоккей асосан 4 навъ аст: дар рӯи ях, (бо шайба ва бо гӯй) дар рӯи алаф ва ринк —Xоккей (ҳангоми бозӣ …

СТАДИОНИ РЕСПУБЛИКАВИИ ба номи М. В. Фрунзе, калонтарин иншооти спортии Тоҷикистон (шаҳри Душанбе). Дар ҳамвории соҳили рости дарёи Душанбе воқеъ аст. С. 20 га масоҳат ва 10 иншоот дорад: майдонҳои спортии асосӣ ва эҳтиётӣ (барои 23 700 ва 5000 кас), ҳавзи шиноварӣ (дорои 975 ҷой, бо 3 ҳуҷраи алоҳида), майдони …