АБУЛХАЙРХОН

АБУЛХАЙРХОН (1414 – 1469), хони ӯзбек, аз сулолаи Ҷуҷ. Давлати пурҳашамати ҳудудаш аз Си­бири Ғарбӣ то Сирдарёро таъсис дода, дар он қабилаҳои кӯчманчии қипчоқу ӯзбек (ва ғайра)-ро муттаҳид намуд ва яке аз асосгузорони давлати феодалӣ гардид. Соли 1446 чандин шаҳру қалъаҳои гирду атрофи Сирдарёро забт карда (Оққӯрғон,  Арқуқ, Ӯзганд, Сиғноқ), соли 1447 пой- тахтро аз Сибир (Тура) ба Сиғноқ кӯчонд. Соли 1431 Хоразмро забт кард ва соли 1448 кӯчманчиёни ӯзбеки Мовароуннаҳрро ба ҳудудашон пайваст.

Солҳои 1463 – 64 аз тарафи қалмиқҳо шикаст хӯрд. Баъди маргаш давлат пароканда гардид, вале баъдтар аз тарафи наберааш Муҳаммад Шайбониҳон барқарор карда шуд.

Ҳамза Камол.