Абдулқодири Гелонӣ

Абдулқодири Гелонӣ ибни Абусолеҳ Мусо ибни Абдуллоҳ иб­ни Яҳё, маъруф ба Ғавсулаъзам (1076, Гелон-1168, Бағдод), мутафаккир, мутасаввиф, асосгузори ҷараёни қодирия. Абдулқодири Гелонӣ дар синни 18-солагӣ ба Бағдод омада аз Абузакариёи Табрезӣ илмҳои маъмули замонашро омӯхт, фиқҳу тасаввуфро бағоят хуб медонист.

Таълимоти тасаввуфии ӯ ба мазҳабҳои шофеия ва ҳанбалия наздикӣ дошт. Мутобиқи иттилои маъхазҳо Абдулқодири Гелонӣ бештар ба воизӣ машғул буда, дар охири умраш гӯшанишиниро ихтиёр намудааст. Каромоти фаровонеро ба ӯ нисбат медиҳанд.

Аз Абдулқодири Гелонӣ мероси гаронбаҳои илмии бисёре боқӣ мондааст, ки асоситаринашон инҳоянд: «Футуҳ-ул-ғайб», «Башоир-ул-ҳайрот», «Ал-ғаният-ут- толибия», «Ал-фатҳ-ур-раббонӣ вал-файз-ур-раҳмонӣ»; «Мулаффазоти қодирия» ва маҷмӯаи номаҳои муал­лиф ба унвони «Мактуботу қутб-ил- муҳаққиқин ва ғавс-ул-халоиқ». Тар­ҷума ва тафсири тоҷикии қавлҳои Шайх Абулмаолӣ Муҳаммад ибни Абдуллоҳ (вафоташ 1095) низ ба қалами Абдулқодири Гелонӣ мансуб мебошад.